Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΑ "ΤΕΙΧΗ" ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΤΕΛΗ ΣΟΦΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ                    
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.                
 Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ. 
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη· 
 διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. 
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. 
Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. 
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. 
 (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Το βράδυ της Τετάρτης 25 Σεπτεμβρίου στο Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της συλλογικής έκθεσης «Ζωγραφισμένα». Η έκθεση περιλαμβάνει έργα 40 διακεκριμένων σύγχρονων ελλήνων εικαστικών δημιουργών που εμπνέονται από ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη. 
Την έκθεση συνδιοργανώνουν το Ιδρυμα Β. Μ. Θεοχαράκη του Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα εκθέματα και τους καλλιτέχνες παρουσίασε ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς. 
Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Τέτσης, Θεοχαράκης, Καράς, Τσόκλης, Ξενάκης, Μυταράς, Φασιανός, Σόρογκας, Μακρουλάκης, Δρούγκας, Ίσαρης, Λεβίδης, Φανακίδης, Ψυχοπαίδης, Αρβανίτης, Ξένου, Αδαμάκος, Δασκαλάκης, Παπαδημητρίου, Μανουσάκης, Αρφαράς, Βαρώτσος, Γκόνου, Παπασάικας, Μποκόρος, Σακαγιάν, Σπηλιόπουλος, Χάρος, Μαδένης, Αθανασιάδη, Γυπαράκης, Ρόρρης, Ψυχούλης, Χαραλαμπίδης, Παπαηλιάκης, Χουδαλάκης, Σοφιανόπουλος και Στοαντζίκης με περισσότερα από εκατό έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, σχέδια και εγκαταστάσεις που παρουσιάζονται μαζί με χειρόγραφα και πολύτιμες εκδόσεις του Καβάφη από ιδιωτικές συλλογές και ιδρύματα. 
Από την Ιδιωτική Οδό σήμερα σας παρουσιάζουμε το έργο του Πατρινού εικαστικού Αριστοτέλη Σοφιανόπουλου, εμπνευσμένο από τα «Τείχη» του Καβάφη. 



Ο Αριστοτέλης Γιώργος Σοφιανόπουλος γεννήθηκε το 1977 στην Πάτρα. Αποφοίτησε με άριστα από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, όπου σπούδασε γλυπτική με καθηγητή τον κ. Γ. Χουλιαρά. Φοίτησε για έξη μήνες στην, Bellas Artes de Universidad Complutense de Madrid πρόγραμμα Socrates Erasmus. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του με μεταπτυχιακές σπουδές στις Ψηφιακές Μορφές Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις: Belle Arte Lamia (Λαμία 2007), Eyes+is Τεχνόπολις (Αθήνα 2008), Athens Video Art Festival (Αθήνα 2009), Ομαδική έκθεση γλυπτικής Δήμος Εξωμβούργου Τήνου (Τήνος 2009), The CRISIS and Beyond - Hellenic Centre London (Λονδίνο 2011), Against All Odds Project – Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα 2011), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου & Πολιτισμού Πάτρας (Πάτρα 2011), Ουτοπία 3 «Αρχιτεκτονική του Ονείρου» - Ορίζοντας Γεγονότων (Αθήνα 2012), RE-culture 1 - Αγορά Αργύρη (Πάτρα 2012), Κ. Π. Καβάφης «Ζωγραφισμένα» - Ίδρυμα Θεοχαράκη, (Αθήνα 2013). 
Ο Σοφιανόπουλος συνδυάζει την γλυπτική με τις ψηφιακές τέχνες και δείγμα αυτής της ενασχόλησής του με τις ψηφιακές μορφές τέχνης, είναι το video art project “Πέρασμα”, που παραθέτουμε στη συνέχεια. Όπως εξηγεί ο ίδιος σε μια συνέντευξή του: 
Το “Πέρασμα” ξεκίνησε ως ένα σχεδιαστικό “παιχνίδι” μέσα από ένα πρόγραμμα τρισδιάστατης απεικόνισης. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, οδηγήθηκε σε κάτι άλλο. Η ιδέα από πίσω κρύβει την επιθυμία προβολής ενός φαινομενικά ρεαλιστικού κόσμου, ο οποίος είναι χτισμένος ψηφιακά. Μια γέφυρα πραγματικότητας και φανταστικού.

Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013

ΜΕ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΑΛΛΙΦΑΤΙΔΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΙΑ ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ


Κείμενο - φωτογραφίες: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 
Απόψε το δειλινό στην ιστορική οικία Κατακουζηνού στο Σύνταγμα, για μια συνάντηση με τον συγγραφέα Θοδωρή Καλλιφατίδη, τον σημαντικότερο ίσως συγγραφέα της Σουηδίας! 
Για όσους δεν γνωρίζουν ο Θοδωρής Καλλιφατίδης γεννήθηκε στους Μολάους Λακωνίας το 1938. Γιος δασκάλου από τον Πόντο, ήρθε στην Αθήνα το 1946 και αποφοίτησε από το πέμπτο γυμνάσιο αρρένων. Σπούδασε στη σχολή του Καρόλου Κουν και μετά τη στρατιωτική του θητεία εγκαταστάθηκε στη Σουηδία. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και δίδαξε αργότερα στην ίδια σχολή. Επί τέσσερα χρόνια διηύθυνε το σημαντικότερο λογοτεχνικό περιοδικό της Σουηδίας "Μπόνιερς Λιττερέρα Μαγκαζίν". Αυτός ένας μετανάστης! 
Από το 1976 ζει αποκλειστικά από το γράψιμο. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, ταξιδιωτικά δοκίμια, θεατρικά έργα· έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο και έχει σκηνοθετήσει μια ταινία. Έχει τιμηθεί με σημαντικά διεθνή βραβεία για το έργο του και σχεδόν όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν σε είκοσι γλώσσες. 
Στην Ελλάδα τον ανακαλύψαμε μάλλον αργά, πριν είκοσι χρόνια, όταν ο Γαβριηλίδης ανέλαβε να εκδώσει έργα του στα ελληνικά. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το Γράμματα στην κόρη μου, που θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου στις εκδόσεις Γαβριηλίδης.


Απόψε, λοιπόν, στην οικία Κατακουζηνού ο Θοδωρής Καλλιφατίδης είχε έναν γόνιμο διάλογο, αρχικά με τον δημοσιογράφο Νίκο Βατόπουλο και στη συνέχεια με το εκλεκτό - πραγματικά - κοινό, που είχε προσκληθεί, τη ευγενεί φροντίδι της κ. Σοφίας Πελοποννησίου του Ιδρύματος Κατακουζηνού. 
Τόσο ο Ν. Βατόπουλος όσο και ο προσκεκλημένος συγγραφέας της διασποράς, ήσαν ουσιαστικοί, φυσικοί, χωρίς ίχνος επιτήδευσης, καίριοι και σαφέστατοι. 
Ο Θ. Καλλιφατίδης υπογράμμισε μερικά σημεία του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού - γιατί το θέμα ήταν "το μέλλον του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού" - που τα θεωρεί απαραίτητα συστατικά του, όπως οι ιδέες των δικαιωμάτων του ατόμου, της ισότητας των ανθρώπων, του διαλόγου. 
Αναφέρθηκε στην υποβάθμιση, παγκοσμίως, των ανθρωπιστικών σπουδών στις μέρες μας, στην ανοιχτή κοινωνία της Σουηδίας του 1964 που τον υποδέχτηκε νεαρό μετανάστη, και στην εξέλιξη αυτής της κοινωνίας στην οποία ζει μισόν αιώνα τώρα. 
Κομβικό σημείο στη σκέψη του Καλλιφατίδη είναι η ανάληψη της προσωπικής ευθύνης και όχι η μετάθεσή της. Τον απογοητεύει ο Έλληνας που διαρκώς αυτοδικαιώνεται και πάντα ρίχνει τις ευθύνες σε άλλους.  


Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική του αλήθεια είναι η ελληνική γλώσσα, την οποία λατρεύει. Σήμερα το πρωί, μας είπε, παραβρέθηκε στην επιμνημόσυνη δέηση για τα 69 χρόνια από την εκτέλεση της ηρωίδας Λέλας Καραγιάννη -“Μπουμπουλίνας”, στο χώρο που βρίσκεται η προτομή της, στην οδό Τοσίτσα (μεταξύ Μουσείου και Πολυτεχνείου) και συγκινήθηκε ακούγοντας τον γηραιό ιερέα, γεγονυία τη φωνή, να ψάλει στη γλώσσα της εκκλησίας. "Ένιωσα ότι αυτή η γλώσσα υπερβαίνει τον κόσμο", είπε. 
Ο Καλλιφατίδης γράφει στα σουηδικά, αλλά στον εαυτό του μιλάει μόνο ελληνικά, μας είπε. 
Ωραίος ως έλλην!


Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΝΗΣΙΩΤΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΚΑΝΑΛΙ INTV.GR


Στο διαδικτυακό κανάλι intv μπορείτε να παρακολουθήσετε, αγαπητοί συνοδίτες, ολόκληρη την εκδήλωση μνήμης για τον σπουδαίο καθηγητή Νίκο Νησιώτη, διάρκειας σχεδόν δύο ωρών, που πραγματοποιήθηκε στον ιστορικό σύλλογο "Παρνασσός", στο κέντρο της Αθήνας, το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013. 
Κατά την εκδήλωση ακούστηκε ότι θα εκδοθούν, προφανώς σ' ένα ειδικό τεύχος, οι εισηγήσεις για τη ζωή και το έργο του Νησιώτη που έκαναν οι ομιλητές - επιστήμονες. 

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013

ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΩΤΕΙΝΟ ΘΕΟΛΟΓΟ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΝΗΣΙΩΤΗ


Κείμενο - φωτογραφίες: Ιδιωτική Οδός

Πραγματοποιήθηκε απόψε στην Αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός" (Πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση 8) τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του Καθηγητού Νικολάου Αγγ. Νησιώτη, με θέμα: ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ.  
Για το πολύ σημαντικό έργο του Νησιώτη μίλησαν οι: Μάριος Μπέγζος, Στέλιος Τσομπανίδης, Νικόλαος Ασπρούλης και Σταύρος Γιαγκάζογλου. 
Συντονιστής ήταν ο Σωτήρης Γουνελάς. 
Την εκδήλωση άνοιξε ο διοργανωτής κ. Κωνσταντίνος Βαμβακάς και έκλεισε η σύζυγος του Νίκου Νησιώτη κ. Μαρίνα Νησιώτη, η οποία αναφέρθηκε σε ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες του βίου του. 
Το επίπεδο των εισηγήσεων ήταν πραγματικά υψηλού επιπέδου και φώτιζε το πολυσχιδές έργο και την φωτεινή προσωπικότητα του Νησιώτη. Ο Νησιώτης ήταν πραγματικά πρωτοπόρος θεολόγος για την εποχή του, αφού ασχολήθηκε με τον Υπαρξισμό και την Χριστιανική Πίστη (στην διδακτορική του διατριβή), συμμετείχε ενεργά στην Οικουμενική Κίνηση, διετέλεσε Πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, ήταν αθλητής από την μικρή του ηλικία, ήταν πρόσκοπος, ήταν ο άνθρωπος που υποστήριζε με πάθος τον διάλογο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, ήταν ένας ξεχωριστός φιλόσοφος και δάσκαλος, που δεν έμενε στη θεωρία, αλλά ήταν πάντα σε δράση.


Παραθέτουμε στη συνέχεια ένα απόσπασμα από την εξαιρετική εισήγηση του Στέλιου Τσομπανίδη, Επ. Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλoνίκης, που είχε ως θέμα:  Από το “πρόσωπο” στην “οικουμένη”: Βασικές πτυχές της οικουμενικής θεολογίας του Νίκου Νησιώτη. 
Σε άμεση σχέση με την άρνηση της κρίσης των άλλων χριστιανικών εκκλησιών και κοινοτήτων βρίσκεται η επόμενη τοποθέτηση της περιεκτικής στάσης. Πρόκειται για μια νέα στάση και διάθεση απέναντι στους εταίρους με ξεχωριστή εκκλησιολογική σημασία. Χωρίς να εξαλείφει τα υπάρχοντα προβλήματα, προχωρά πιο πέρα από μια στάση απόλυτης αυτάρκειας και εκκλησιολογικής αποκλειστικότητας και ταυτόχρονα αμφισβητεί και επαναπροσδιορίζει την παλαιά αιρεσιολογία. Στην ιστορική ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ στο Νέο Δελχί το 1961 επισημαίνει: «Είναι αδύνατο ένα εκκλησιαστικό συμβάν να τοποθετηθεί εκτός της Εκκλησίας (extra ecclesiam) … Και επειδή δεν ζούμε πλέον στο παρελθόν δεν θα έπρεπε επίσης να αποκαλούμε ο ένας τον άλλο ‘σχισματικό’. Δεν υπάρχουν ‘σχισματικοί’, αλλά οι ιστορικές εκκλησίες στις διαιρέσεις τους παρουσιάζουν μια σχισματική κατάσταση μέσα στη μία αδιαίρετη Εκκλησία». Αυτή η δυναμική κατανόηση της ορθόδοξης εκκλησιολογίας και η διεύρυνση της κατανόησης της Εκκλησίας παρ’ όλες τις ενστάσεις από την πλευρά της ομολογιακής νοοτροπίας «προλείανε το έδαφος» - όπως σημειώνει ο Μητροπολίτης της Συριακής Εκκλησίας του Μαλανκάρ Mar Osthathios (Geevarghese) - «για αμοιβαίο σεβασμό αντικαθιστώντας το αρχαίο κυνήγι των αιρέσεων, το οποίο ήταν ίσως ένα αναγκαίο στάδιο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των δογμάτων». 
Ας μας επιτραπούν εδώ δύο παρατηρήσεις. Πρώτα, ο Νησιώτης δεν θέτει επί του αυτού επιπέδου όλες τις Εκκλησίες. Ο ίδιος επισημαίνει ότι το θέμα της αλήθειας διαδραματίζει εδώ ένα σημαντικό ρόλο και η Ορθοδοξία είναι η ορθή μαρτυρία της αλήθειας. Γι’ αυτό είναι πεπεισμένος ότι ο «οικουμενικός» ρόλος της Ορθοδοξίας συνίσταται στο να καταστεί αυτή ο άξονας ή το συνδετικό στοιχείο (Angelpunkt), όπως χαρακτηριστικά έλεγε, για τη σύνδεση με τη ζωή και την πίστη της μιας, αδιαίρετης Εκκλησίας και για τη ζωτικοποίηση της αλήθειας της. Βεβαίως το «όργανο» αυτό στη φάση της επί γης στράτευσης και του συμπορευόμενου θριάμβου έχει την αλήθεια «εν οστρακίνοις σκεύεσιν» (Β΄ Κορ. 4,7), δεν κατέχει την αλήθεια, αλλά μετέχει σε αυτή. 


Δεύτερο, ο Νησιώτης ενσαρκώνει ένα νέο τύπο θεολόγου, που ενδιαφέρεται να αναπτυχθεί μια δυναμική θεολογία, η οποία θα θέτει την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε μια ευρύτερη προοπτική και σε σχέση με τους άλλους και όχι σε αντίθεση και αντιπαράθεση μαζί τους. 
Είναι γεγονός ότι οι περισσότερες από τις επιμέρους εκκλησιολογίες σημαδεύονται από την ιστορία της διάσπασης και απομόνωσής τους. Οι Εκκλησίες έχουν προσδιορίσει και υποστηρίξει την ταυτότητά τους με βάση τις διαφορές τους. Πολλές φορές η επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους πραγματοποιήθηκε μέσω της απόρριψης και όχι της αποδοχής του άλλου, μετατρέποντας τη διαφορά σε διαίρεση. Μέχρι σήμερα η ορθόδοξη Εκκλησιολογία δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά με την εκκλησιολογική θέση ομάδων ή κοινοτήτων ή εκκλησιών, οι οποίες κινούνται προς την αποκατάσταση της κοινωνίας. Γνωρίζει μόνο δύο καταστάσεις της Εκκλησίας του Θεού: την κατάσταση της κοινωνίας με οργανική ενότητα και την κατάσταση της διαίρεσης ή του σχίσματος. Δεν έλαβε υπόψη την κατάσταση των εκκλησιών που βρίσκονται καθ’ οδόν προς την ενότητα (unity in via). 
Ο Νησιώτης υπερβαίνοντας την παλαιά αιρεσιολογία και απέχοντας πολύ από παλαιές ομολογιακές αγκυλώσεις λαμβάνει υπόψη του τη νέα πραγματικότητα της «κοινότητας των Εκκλησιών» που βρίσκονται καθ’ οδόν προς την τέλεια πραγμάτωσή της και αποδέχεται, καλύτερα υποδέχεται, την ετερότητα και της «αφήνει χώρο» γιατί γνωρίζει ότι, όπως πολύ ωραία ειπώθηκε, «αν δεν αγαπάς, στενεύει ο χώρος σου και λιγοστεύει ο χρόνος σου… Όταν δώσεις χώρο στον άλλον με τη συμπεριφορά σου, δίνεις χώρο στον εαυτό σου. Όταν διώχνεις, αντιπαθείς ή μισείς τον άλλο, μισείς τον εαυτό σου» (Αρχμ. Βασίλειος Γοντικάκης). 


Η παραπάνω περιεκτική, μη ομολογιακή-απολογητική κατανόηση της Ορθοδοξίας, όπως την εκφράζει ο Ν. Νησιώτης, απορρίπτει επίσης το παράδειγμα της εκκλησιολογίας που είναι νομική και ιεραρχική στη μορφή της και ενδιαφέρεται αποκλειστικά για την ομοιομορφία του δόγματος και της εκκλησιαστικής τάξης, αντιλαμβανόμενη την τελευταία ως υποταγή ή συγχώνευση ή απορρόφηση των λοιπών εκκλησιών. Οι Ορθόδοξες αντιπροσωπείες, τουλάχιστον ως την Γ΄ Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ στο Ν. Δελχί (1961), με τη μονότονη τακτική να υποβάλλουν ξεχωριστές δηλώσεις υπενθυμίζοντας πού βρίσκεται η αλήθεια και πού πρέπει να επιστρέψουν οι άλλες εκκλησίες για να επιτευχθεί η ενότητα, έδωσαν πολλές φορές την εντύπωση και κατηγορήθηκαν ότι υποστήριζαν μια «οικουμενικότητα της επιστροφής». Ο Νησιώτης προσπαθεί να αλλάξει αυτή την εικόνα, να συμπληρώσει τα κενά της ορθόδοξης επιχειρηματολογίας αλλά και να ανατρέψει τις αντιλήψεις που υποστήριζαν ένα τέτοιο μοντέλο ενότητας. Υπογραμμίζει με κριτικό τόνο: «Είναι εντελώς ενάντια στο πνεύμα της Ορθοδοξίας να μεταχειρίζεται κανείς συνθήματα όπως ‘επιστρέψτε σε εμάς’ ή ‘ας επανέλθουμε στους οκτώ πρώτους αιώνες’, προσκαλώντας τους άλλους να αρνηθούν την παράδοσή τους. Μια τέτοια στάση αρνείται τη δράση του Αγίου Πνεύματος σε βαπτισμένους χριστιανούς σε μακρές περιόδους της εκκλησιαστικής ιστορίας». 
Ο Νησιώτης δεν μένει μόνο στην άρνηση του «επιστρέψτε σε εμάς», αλλά και στην εγκατάλειψη τού «ας επανέλθουμε στους οκτώ πρώτους αιώνες» και έτσι η πρότασή του γίνεται πιο απαιτητική και δημιουργική. Ο ίδιος εξηγεί ότι οι Ορθόδοξοι δεν προσδοκούν από τους άλλους χριστιανούς να επιστρέψουν στην ορθόδοξη ομολογία με τη στενή σημασία, αλλά ότι θα βρουν «τη δική τους Ορθοδοξία» στο δικό τους τόπο. Ουσιαστικά προσβλέπει σε αυτό που Αμ. Αλιβιζάτος αποδίδει με μια πολύ ωραία έκφραση: «εγρήγορση της ενιαίας χριστιανικής συνειδήσεως». 


Όπως υπογραμμίστηκε με έμφαση σε μια πολύ σημαντική Διορθόδοξη Διάσκεψη στην Κρήτη το 1975 επαναδιατυπώνοντας κατά λέξη τοποθετήσεις του Νησιώτη: «Η άποψη αυτή συνυπονοεί βεβαίως ότι και οι ίδιοι οι ορθόδοξοι πρέπει να μεταστρέφονται με ολοένα και περισσότερη πληρότητα στην πίστη τους και σε μια ζωή που να ανταποκρίνεται στο λόγο του Θεού…» (η υπογράμμιση δική μας). Εδώ η περιεκτική και δεκτική αντίληψη της ταυτότητας της ορθοδοξίας πέρα από κάθε ουτοπική αυτάρκεια, αμεταβλητότητα, ολοκληρωτισμό του Εγώ και θριαμβολογία, οδηγεί σε βαθιά βίωση της συμπόνιας και της μετάνοιας. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι πολύ σημαντικές αυτές δηλώσεις δεν εκφράζουν ακόμη μια επίσημη στάση και μέθοδο, η οποία εφαρμόζεται με συνέπεια από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Παραμένει όμως μία από τις πιο δυναμικές ορθόδοξες δηλώσεις που έχουν εκφραστεί συλλογικά.

Η σύζυγος του Νικολάου Νησιώτη Μαρίνα

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΝΟΥΣΗΣ ΠΡΟΣ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΘΕΝΤΑΣ - Η ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΤΟΥΣ ΘΕΩΡΕΙ ΧΡΥΣΑΥΓΙΤΕΣ


Σημείωση της Ιδιωτικής Οδού:
Η Ιδιωτική Οδός όχι απλώς δεν διαλέγεται με αποτειχισθέντες, όπως παρατηρεί στο παρακάτω άρθρο του ο Κώστας Νούσης, αλλά θεωρεί αυτούς και τους ομοίους τους Χρυσαυγίτες του Εκκλησιαστικού χώρου. Ο τρόπος αντιμετώπισης των "οικουμενιστών" - και άλλων "αιρετικών" - και οι χαρακτηρισμοί που εκσφενδονίζουν δηλώνουν τις δολοφονικές προθέσεις τους. 
Εύλογες ενστάσεις και απορίες στον αποτειχισθέντα π. Ευθύμιο 
 (εξ αφορμής απαντητικής επιστολής του σε Παλαιοημερολογίτες) 
Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση
Γνωρίζω ότι ο φίλος και φιλόξενος ιστολόγος δεν διαλέγεται με αποτειχισθέντες - και καλά κάνει. Το ίδιο αρχίζει να ισχύει όλο και περισσότερο και για μένα εκ της αποκτώμενης πλέον σχετικής πείρας και των δικών του προτροπών. Ωστόσο, θα αποτολμήσω εδώ να στείλω, καταχρώμενος την ανοχή του κ. Ανδριόπουλου, μια ανοιχτή επιστολή – σχολιασμό στον ηγέτη μιας ομάδας Αποτειχιστών, και τούτο όχι, ως θα πιστέψουν μερικοί, για λόγους προσωπικής κόντρας, αλλά στο πλαίσιο της θεολογικής διερεύνησης του ανακύπτοντος ανησυχητικού τούτου σχισματικού φαινομένου και για όσους τυχόν θα αφυπνισθούν από τις πνευματικές πλάνες που υποκρύπτονται στις παρασυναγωγικές σέκτες αυτού του είδους. Με το σκεπτικό αυτό ευελπιστώ ότι θα πειστεί ο φίλος Παναγιώτης, εφόσον το ιστολόγιό του θα καταστεί τοιουτοτρόπως για πολλοστή φορά βήμα νηφάλιου και αντικειμενικού θεολογικού ορθόδοξου λόγου. 
Στην πρόσφατη, λοιπόν, επιστολή του π. Ευθυμίου στον κ. Μάννη, αλιεύσαμε ολίγα στοιχεία κινούντα απορίες και χρήζοντα σχολιασμού. Αρχόμενοι από της πέμπτης ερώτησης του Μάννη περί του άκυρου της αυτόματης άρσης της Χάρης από Επισκόπους άνευ συνοδικής διαγνώμης, σύμφωνα με το Πηδάλιο και τον Νεόφυτο Καυσοακλυβίτη, θα λέγαμε προκαταρκτικά ότι δεν πείθει ποσώς η ακολουθούσα απάντηση του π. Ευθυμίου. Η ουσία δε της ερώτησης, την οποία τού απευθύνουμε και εμείς, είναι η ίδια με αυτήν του παλαιοεορτολογίτη δασκάλου: «πιστεύετε δηλαδή, ότι όλοι είναι εκτός Εκκλησίας (οι μεν Οικουμενιστές λόγω αιρέσεως, οι δε Παλαιοημερολογίτες λόγω σχίσματος) και η Θεία Χάρις, υπάρχει μόνον σε σας και τον Σεβασμιώτατο Αρτέμιο»; 
Εφόσον το ζήτημα του ΙΕ’ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας και η εις αυτό ερμηνεία του αγίου Νικοδήμου επιδέχονται ποικίλες… ερμηνείες (!), τον ερωτώ: γιατί να κάνουμε δεκτή την υμετέρα εξήγηση περί του υποχρεωτικού και ανέγκλητου χαρακτήρα της (κατά το δοκούν εκάστου συνηθέστατα) αποτείχισης και όχι του προαιρετικού της, όπως τον υποστηρίζει ο μέγας της εποχής κανονολόγος π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος; Στον χορό της μετ’ αυτού συμφωνίας ο π. Ευθύμιος βάζει χωρίς πειστικό τρόπο και τον άγιο Νικόδημο, ωστόσο όχι μόνο δεν ικανοποιεί η σύνολη τεκμηρίωσή του, αλλά και με αριστοτεχνικό τρόπο στρεψοδικεί και σύρει τεχνηέντως προς τη γνώμη του. 
Περί στρεψοδικίας επιλέγω ένα παράδειγμα: «κατ’ αὐτόν τόν τρόπο ἀναφέρονται καί εἰς τό Συνοδικό τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς ὅλοι οἱ ἀναθεματισμοί, γιά ὅσουν πιστεύουν οἱανδήποτε αἵρεσι, χωρίς νά τούς θεωρεῖ αὐτούς ἀναθεματιστέους, τό ὁποῖο θά ἐσήμαινε γιά νά ἰσχύση ὁ ἀναθεματισμός πρέπει νά ἐνεργήση ἡ Σύνοδος». Εδώ έχουμε κατασκευασμένη σύγχυση και συμφυρμό του αναθεματισμού και της προαιρετικής αποτείχισης, πράγμα που συνεχίζεται στην όλη απάντηση της πέμπτης ερώτησης που του απευθύνθηκε. Ο αναθεματισμός – αφορισμός ενός ανθρώπου είναι προπαντός κατάσταση εκούσιου χωρισμού από τον Θεό. Έτσι ακριβώς τον βλέπει και παιδαγωγικώς ενίοτε τον εκπέμπει η Εκκλησία. Ειδικότερα για έναν Επίσκοπο, άλλο το να ισχύει κατ’ ουσίαν το ανάθεμα στην περίπτωσή του (λόγω και κρυφών του αιρέσεων πολλάκις, κάτι που υφίσταται για τη θεία δικαιοκρισία και παγγνωσία ανεξάρτητα από εμάς και από κάθε επίσημη συνοδική καταδίκη) και άλλο το «αναθεματιστέον είναι» υφ’ ενός εκάστου ιερέως ή λαϊκού καθ’ υπέρβασιν της συνοδικής απόφασης. Στην περίπτωση αυτή απλά θα γινόταν ένα μπάχαλο στην Εκκλησία! 
Σε αδόκιμο παραλληλισμό της πρακτικής των σύγχρονων Αποτειχιστών (κατά το Δονατιστών περίπου, βίοι παράλληλοι) με την προτροπή του Μ. Βασιλείου διακοπής κάθε σχέσης με τους Πνευματομάχους, τον ξαναρωτώ: είναι το ίδιο; Ή συγχέει και ο ίδιος τα άσχετα, όπως ομοτρόπως εγκαλεί τον Μάννη; Τότε είχαμε ολοφάνερη θεομαχία (αντιτριαδιστές), ενώ εδώ ρευστές ερμηνευτικώς δηλώσεις και συμπροσευχητικά πεπραγμένα, χωρίς ωστόσο επίσημη υπ’ αυτών των Ποιμένων, μεμονωμένα ή συνοδικώς, διακήρυξη της δογματικής ταυτότητας των Εκκλησιών, πολλώ δε μάλλον της ένωσής τους. 
«Εἰς τήν προκειμένη λοιπόν περίπτωσι, ἐγώ δέν εἶμαι ἁρμόδιος νά διακρίνω τό ποῦ ὑπάρχει ἡ χάρις τοῦ ἁγ. Πνεύματος καί ποῦ δέν ὑπάρχει»: τότε την αρμοδιότητα της αποτείχισης και της εκκλησιαστικής σας αυτοεξορίας από πού και τίνι τρόπω την λάβατε; Κλείνοντας ο π. Ευθύμιος υποπίπτει σε μια σωρεία πρόδηλων και φοβερών αντιφάσεων και αυτοαναιρέσεων. Ενώ ισχυρίζεται, για παράδειγμα, ότι «οὔτε εἰς τήν αἵρεσι, οὔτε εἰς τά σχίσματα ὑπάρχει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ», αμέσως το ακυρώνει όσο πιο καθαρά γίνεται: «τώρα ἄν μέ ἐρωτήσετε τί πιστεύω ἐγώ εἰς τήν συγκεκριμένη περίπτωσι τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, θά σᾶς ἀναφέρω ὅτι θεωρῶ τά μυστήρια τῶν Οἰκουμενιστῶν κατ’ οἰκονομίαν ἔγκυρα» - λόγοι εμφατικοί της εκκλησιολογικής σύγχυσης του ανδρός. 
Διευκρινίζοντας, μάλιστα, με αποκλειστικά προσωπικό (άραγε εκκλησιοκεντρικό και ορθόδοξο;) τρόπο τις προϋποθέσεις ενέργειας της Χάρης στους Οικουμενιστές (τουτέστιν όλους μας σχεδόν), μού δίνει τη δυνατότητα και το δικαίωμα να τον ρωτήσω ευλόγως με τη σειρά μου: αφού υπάρχει Χάρη, έστω και οικονομικώς, γιατί να εξέλθει και να μην πολεμήσει από μέσα, εντός των τειχών; Γιατί να προσφύγει στον Αρτέμιο και όχι στον Πειραιώς; Εν ολίγοις, γιατί να μην ενεργήσει εν διακρίσει; Προφανώς εδώ θα μου ανταπαντούσε αυτό που λέει ευθύς αμέσως: «ἄν ὅμως μετέχη κάποιος ὁ ὁποῖος ἔχει γνῶσι ἤ, πολύ περισσότερο, κάποιος ὁ ὁποῖος ἔχει ἀξίωμα μέσα εἰς τήν Ἐκκλησία τῶν Οἰκουμενιστῶν, αὐτός ἀναλόγως τῆς γνώσεως καί τῆς προαιρέσεώς του παίρνει κατάκρισι ἀπό τήν συμμετοχή του εἰς τό μυστήριο». Και τότε με πόνο θα του αντέτεινα: άρα οι έχοντες τεράστια πνευματική γνώση σύγχρονοι άγιοι γέροντες (π.χ. π. Παΐσιος) και θεολογική εμβρίθεια (βλ. π. Επιφάνιο), και όσοι άλλοι, κατεκρίθησαν; Άπαγε της βλασφημίας! 
Μέσα στη συνεχιζόμενη «αγνωστικιστική» του εκκλησιολογία επανέρχεται: «γιά τό θέμα δέ τοῦ Π. Ἡμερολογίου νομίζω ὅτι δέν εἶμαι ἐγώ ἁρμόδιος νά ἀποφανθῶ γιά τό ἄν ὑπάρχη ἤ ὄχι εἰς τά μυστήρια ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ». Αφού, λοιπόν, π. Ευθύμιε, έχετε τη συνείδηση ότι είστε γενικά αναρμόδιος σε τέτοια ζητήματα, πώς τότε είστε σίγουρος ότι έχετε Χάρη υμείς και ο π. Αρτέμιος; Πώς τολμάτε πραγματικά με τέτοιες προϋποθέσεις και ρητές άμα δηλώσεις να σύρετε μεθ’ υμών τον λαό του Θεού; 
Θα κλείσω την απορηματική μου αυτή ανοιχτή επιστολή στον π. Ευθύμιο, επιστρέφοντάς του αντιστρεπτικώς το ίδιο ερώτημα, με το οποίο κλείει και εκείνος την απάντησή του στον δάσκαλο του παλιού ημερολογίου: «τί ἐννοεῖ ὁ ἅγιος Νικόδημος εἰς τήν ὑποσημείωσι τοῦ Ζ΄ Ἀποστολικοῦ Κανόνος, ὅταν ἀναφέρει: ‘Λέγει γάρ ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ, ὅτι, τό νά νηστεύσῃ τινάς καί τό νά κάμῃ Πάσχα εἰς τοῦτον τόν καιρόν, ἤ εἰς ἐκεῖνον, μετά τήν εἰκοστήν πρώτην τοῦ Μαρτίου, θετέον, ὡς κάμνομεν ἡμεῖς οἱ Γραικοί, ἤ μετά τήν ἑνδεκάτην Μαρτίου, ὡς κάμνουσιν οἱ Λατῖνοι, τοῦτο δέν εἶναι ἔγκλημα. Τό δέ νά σχίσῃ τινάς τήν Ἐκκλησίαν καί νά ἀντιστέκηται φιλονείκως, καί νά κάμνῃ διχοστασίας καί διαιρέσεις, καί νά χωρίζῃ τόν ἑαυτόν του πάντοτε ἀπό τήν κοινήν σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας, τοῦτο εἶναι ἁμάρτημα ἀσυγχώρητον, καί κατηγορίας ἄξιον, καί πολλήν ἔχει τήν κόλασιν καί τιμωρίαν», ειδικά από το σημείο «τό δέ νά σχίσῃ τινάς…», που σχεδόν ειπείν τον φωτογραφίζει.
Κ.Ν. 
20/9/2013

ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΑΓΙΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΥ "ΑΛΗΘΩΣ" ΤΟΥ ΜΠΑΝΑΤΟΥ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ

Την αφίσα φιλοτέχνησε ο Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας

Το Κέντρο Λόγου Μπανάτου «ΑΛΗΘΩΣ», στη Ζάκυνθο εισήλθε, αισίως, στον τρίτο χρόνο δραστηριοτήτων του. Κατέστη πλέον θεσμός για την τοπική κοινωνία, αλλά και μια σοβαρή πολιτισμική παρέμβαση που μπορεί να παρακολουθεί ο καθείς από το διαδίκτυο. Ο εμπνευστής και υπεύθυνος του "ΑΛΗΘΩΣ", ποιητής και κράτιστος ιστολόγος π. Παναγιώτης Καποδίστριας συνεχίζει πραγματικά ...ακάθεκτος! 
Έτσι, το "ΑΛΗΘΩΣ" θεωρώντας επιβεβλημένη την ενασχόληση με σημαντικές μορφές της Ζακύνθου, οι οποίες υπηρέτησαν και στήριξαν την τοπική κουλτούρα, αφιερώνει την 2η εκδήλωση του γ΄ κύκλου των δραστηριοτήτων του στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΑΓΙΟ
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 29 Σεπτεμβρίου 2013, ώρα 6.45 ακριβώς, στο πλάτωμα του ναού της Φανερωμένης Μπανάτου και θα περιλαμβάνει: 
α) Ομιλία της φιλολόγου και ερευνήτριας ΜΑΡΙΑΣ ΡΟΥΚΑΝΑ - ΑΜΠΕΛΑ, με θέμα: «Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΙΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ». 
β) Απαγγελία κειμένων του Λάγιου από τον ηθοποιό ΤΑΚΗ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟ. 
γ) Μελοποιημένα από τον Λάγιο ποιήματα Ζακυνθίων Δημιουργών ή λαϊκά άσματα, που επεξεργάσθηκε ο ίδιος, αποδίδει η Χορωδία «Το όνειρο του παιδιού», υπό την διεύθυνση του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΔΗΛΑ. 
δ) Παραδοσιακοί Χοροί από το Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα «ΥΑΚΙΝΘΗ» του ΝΙΚΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ.
Ευχόμαστε από καρδιάς καλή αρχή σ' αυτόν τον τρίτο κύκλο του "ΑΛΗΘΩΣ" και πάντα επιτυχίες!

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΝΙΚΟΛΑΟ ΝΗΣΙΩΤΗ ΣΤΟΝ "ΠΑΡΝΑΣΣΟ"

Ο αείμνηστος καθηγητής Νικόλαος Νησιώτης με τον
Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα

Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013 και ώρα 7:00 μ.μ. στην Αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός" (Πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση 8) θα πραγματοποιηθεί τιμητική εκδήλωση εις μνήμην του Καθηγητού Νικολάου Αγγ. Νησιώτη, με θέμα: ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 
Συντονιστής: Σωτήρης Γουνελάς, Ποιητής-συγγραφέας. Πρ. υπεύθυνος εκδόσεως του περιοδικού Σύναξη (1986-1997) 

Ομιλητές θα είναι:
7:00 μ.μ. Μάριος Μπέγζος, Κοσμήτωρ Θεολογικής Σχολής Αθηνών 
Εισαγωγή στο έργο του Νίκου Νησιώτη 
7:10 μ.μ. Στέλιος Τσομπανίδης, Επ. Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλoνίκης 
Από το “πρόσωπο” στην “οικουμένη”: Βασικές πτυχές της οικουμενικής θεολογίας του Νίκου Νησιώτη 
7:35 μ.μ. Νικόλαος Ασπρούλης,   Master Θεολογίας, Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών και του περιοδικού «Θεολογία» 
Η περί προσώπου θεώρηση του Ν. Νησιώτη και η θεολογική γενιά του ’60. Εισαγωγικές σκέψεις 
8:00 μ.μ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, Δρ. Θεολογίας, Σύμβουλος Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων/ΙΕΠ, Διδάσκων στο ΕΑΠ, Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία» 
Ο διάλογος θεολογίας και φιλοσοφίας. Η θεολογική ερμηνευτική του Νίκου Νησιώτη 
8:25 μ.μ. Μαρίνα, σύζυγος Νικολάου Νησιώτη 
Νησιώτης – ο άνθρωπος
Ο Νίκος Νησιώτης γεννήθηκε το 1924. Σπούδασε θεολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία, ψυχολογία και θεολογία στη Ζυρίχη, τη Βασιλεία και τη Λουβέν σε μεταπτυχιακό επίπεδο, όπου είχε την τύχη να μαθητεύσει δίπλα σε κορυφαίους εκπροσώπους ποικίλων φιλοσοφικών και θεολογικών ρευμάτων. Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή της Γενεύης και Κοσμήτορας της Μεταπτυχιακής Σχολής Οικουμενικών Σπουδών στην ίδια πόλη, αναδείχτηκε από το 1965 καθηγητής φιλοσοφίας της θρησκείας στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, όπου δίδαξε ψυχολογία και κοινωνιολογία της θρησκείας. Προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, συνεργάτης πολλών πανεπιστημίων και επιστημονικών ιδρυμάτων, ηγετική φυσιογνωμία σε οικουμενικές και διορθόδοξες δραστηριότητες, σημαντικός παράγων του αθλητισμού και μέλος της Δ.Ο.Ε. Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το 1986.
Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου πραγματοποίησε τον περασμένο Απρίλιο το 2ο Συνέδριο της σειράς Θεολογικές Προσωπογραφίες με τίτλο «Νίκος Νησιώτης: Ο οικουμενικός θεολόγος της Ορθοδοξίας». 
Το σχετικό, πολύ ενδιαφέρον υλικό της ημερίδος δείτε και ακούστε εδώ

ΣΤΗΝ εν δράσει ΕΝΟΡΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΡΩΜΑΝΟ ΜΕΛΩΔΟ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ


Όποιος έχει την παραμικρή ιδέα για το τί σημαίνει οργάνωση μιας εκδήλωσης, μπορεί να αντιληφθεί αυτομάτως ότι αυτό που επιχειρεί για δεύτερη χρονιά η περιώνυμος ενορία της Ευαγγελίστριας στον Πειραιά είναι πραγματικός άθλος!
120 εκδηλώσεις από 1 Οκτωβρίου έως 31 Δεκεμβρίου! Καθημερινές εκδηλώσεις πολιτισμού, λόγου και τέχνης, και συνάμα λειτουργικές ευκαιρίες σε καθημερινή βάση για ένα τρίμηνο, είναι σίγουρα μια μεγάλη διοργάνωση που απαιτεί πολύ κόπο, αλλά φαίνεται πως γίνεται με μεράκι, κι αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας.
Ανάμεσα στην ενδιαφέρουσα ποικιλία των εκδηλώσεων, ξεχωρίζει το δεκαπενθήμερο αφιέρωμα στη Θράκη που θα πραγματοποιηθεί με ομιλίες, συζητήσεις, προβολές και μουσικά αφιερώματα από 6 – 16 Οκτωβρίου 2013.  
Την επίσημη έναρξη του "Ενορία εν δράσει", όπως έχει ονομαστεί το όλο πρόγραμμα, θα κάνει ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ στις 29 Σεπτεμβρίου, εγκαινιάζοντας και την επίκαιρη ενότητα "Διάλογοι με επίκεντρο την κρίση". 
Το πλήρες πρόγραμμα μπορείτε να δείτε εδώ.
Η δική μας συμβολή έχει προγραμματιστεί για το Νοέμβριο ως εξής:
Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013 - 7.30 μ.μ. 
"ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ" 
«Ο Ρωμανός ο Μελωδός του Οδυσσέα Ελύτη» 
Εισηγητής: Ο κ. Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, Θεολόγος και Μουσικός. 
Κατά την ομιλία θα παρουσιαστεί το δοκίμιο του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη "Ρωμανός ο Μελωδός" και θα γίνει αναφορά στις επιρροές του ποιητή από τον μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο και άγιο της Εκκλησίας μας. 
Θα ψαλούν επιλεγμένοι ύμνοι του Ρωμανού στα ελληνικά και στα αραβικά από τον Roni Bou Saba.

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013

Περί της αγιοκατατάξεως του Χρυσοστόμου Σμύρνης (β')


«Επιλογικά δεύτερα» στην αγιοκατάταξη του ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης (+1922) 
Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση
Πολλές φορές οι αρνητές και πολέμιοι της αγιότητας του Σμύρνης δεν ορρωδούν προ ουδενός, ούτε αυτής της αυθαίρετης χρήσης και ερμηνείας κειμένων. Θα παραθέσω ενδεικτικά ένα απόσπασμα που άλλοι το διαβάζουν οικουμενιστικό φρόνημα και άλλοι αλλιώς, ας πούμε «διπλωματικές» ποιμαντικές ενέργειες προς έλξη και ένωση αλλοδόξων με την Ορθόδοξη Εκκλησία και δεδομένης της εποχής των απαρχών της οικουμενικής (για άλλους a priori, αυτόματα και ασυζητητί δαιμονικής και οικουμενιστικής, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα εξάλλου) κίνησης με πρωταγωνιστή το Φανάρι: «διότι ἐν ταῖς Ὑμετέραις Ἐκκλησίαις τοῦ Νέου Κόσμου καί ἰδίως ταῖς Ἐπισκοπιαναῖς καί Ἀγγλικανικαῖς ἡμεῖς ἐμβλέπομεν ἄν ὄχι τόν τύπον τῆς ἰδεώδους Ἐκκλησίας τῶν πρώτων ἀποστολικῶν χρόνων, ἀλλά πάντως τόν τύπον ἁγνῆς, ἁπλῆς, ἀπερίττου ἀρχεγόνου Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ ὁποίᾳ ἡ Χριστιανική πίστις καί ἀλήθεια ὀρθοτομεῖται εἰς βαθμόν σχεδόν εἰπεῖν τέλειον καί τοιοῦτον, ὁποῖος τάς Ἐπισκοπιανάς Ἐκκλησίας ἐξ ὅλων τῶν προτεσταντικῶν Ἐκκλησιῶν πλησιάζει τελείως πρός τάς ἡμετέρας Ἀποστολικάς Ἐκκλησίας, ὧν αἱ διδασκαλίαι καί αἱ παραδόσεις παρ' ὅλην τήν χωρίζουσαν τάς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας ἀπέραντον ἀπόστασιν, τόπον καί χρόνον συμπίπτουσι καί συνταυτίζονται»1
Στο κείμενο αυτό ο ιστολόγος που το παραθέτει βρίσκει επιλήψιμο συγκρητισμό και προφανή οικουμενισμό. Για όποιον, όμως, νεοέλληνα δεν φαντάζουν ακόμα κινέζικα τέτοια ελληνικά και μπορεί να τα μεταφράζει με ακρίβεια, μάλλον να ερμηνεύει εύστοχα τις συγκυρίες και να μη βλέπει κοντόφθαλμα και μονάχα το δέντρο του γράμματος του φαίνεσθαι των ενεργειών, αλλά προπαντός το όπισθεν κρυπτόμενο δάσος του είναι του βαθέος πνεύματος, των γνήσιων διαθέσεων και της τελικής αποδεικτικής θυσίας του ανδρός, καθώς και των ρεαλιστικών ακατάστατων συγκυριών, θα αναγνώσει και στο κείμενο αυτό, όπως και στην ιστορία της σύνολης εποχής και του ίδιου του Επισκόπου, άλλα πράγματα. Ο γράφων πάντως, θεολογικοφιλολογικώς κρίνων το προκείμενο, βλέπει μια γλυκιά έμμεση κλήση προς τους Προτεστάντες να ενωθούν «τελείως» με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Άλλωστε, το ρήμα «πλησιάζει» και αυτό το «σχεδόν εἰπεῖν» λένε ήδη από μόνα τους πάρα πολλά.
Ερώτηση όγδοη: αν ο Χρυσόστομος ήταν φίλα προσκείμενος στις Στοές της Σμύρνης – ως προς το φαίνεσθαι κατά βάσιν, λόγω πρόδηλων ιστορικών συνιστωσών, περιρρέουσας πολιτικής και πολιτισμικής ατμόσφαιρας και αξεκαθάριστου τοπίου αναφορικά με τον θρησκευτικό χαρακτήρα της φιλανθρωπικής αυτής, ως αυτοπροσδιορίζεται, οργάνωσης• να μην ξεχνάμε ότι η Μασονία κατεδικάσθη επισήμως υπό της Ελλαδικής Ιεράς Συνόδου μόλις το 1933 – και είχε συνεργάτες μέλη τους, τούτο δηλοί αυτοδικαίως ότι αρνήθηκε τη χριστιανική και επισκοπική του ιδιότητα; Ή ότι ήταν επίσημο μέλος και ο ίδιος; Στην τελική, είναι ταυτόσημο το να είσαι τέκτων ο ίδιος και το να συνεργάζεσαι με μασόνους για λόγους σκοπιμότητας (π.χ. συνδρομή στο φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας) και ποικίλου συγχρωτισμού μετ’ αυτών, τη στιγμή που ήταν θολό εισέτι το τοπίο αναφορικά με τον σαφή αντιχριστιανισμό των τεκτόνων, ιδία της εποχής και της περιοχής; Άσπρο μαύρο όλα, δηλαδή, και τελειώσαμε; 
Ερώτηση ένατη: πώς θα μπορούσε να διατυπώσει αλλιώς η τότε Σύνοδος το «σὺν αὐτοῖς», ώστε να συμπεριλάβει μαζί με τους πέντε Ιερομάρτυρες Επισκόπους και τους άλλους κληρικούς και λαϊκούς συμμάρτυρες, χωρίς να μείνουν σκιώδη (στα βλέμματα των αγιομάχων) υπονοούμενα για στρατιώτες, βιαστές, άθεους κλπ. φονευθέντες; Πέρα από την απάντηση του γράφοντος στο ζήτημα αυτό στην πρώτη και κύρια σχετική του ανάρτηση, περιμένω με αληθινό ενδιαφέρον την αντιπρόταση και όποια διορθωτική παρέμβαση των διαφωνούντων και ειδικότερα του π. Ευθυμίου Τρικαμηνά, ο οποίος έχυσε (μάλλον εξετόξευσε) τόσο «αποδει(η)κτικό» μελάνι κατά του ιερομάρτυρος. 
Ερώτηση δέκατη: αν η εν λόγω Σύνοδος στο μέλλον αποδειχθεί ληστρική, τουτέστιν ακυρωθεί, τότε παρεκτός του «μασόνου» Σμύρνης τι θα συμβεί με τους υπόλοιπους; Είναι ή δεν είναι μάρτυρες εκείνοι; Τους παραδέχονται ως τέτοιους όσοι αγιομάχοι μιλούν με τόση αμετροέπεια και κακότητα γενικεύοντας, ισοπεδώνοντας και παγγιγνώσκοντες, μονάχα αυτοί, απολύτως και τελεσιδίκως την αλήθεια των πραγμάτων και τη γνωμάτευση του Κυρίου; 
Ερώτηση ενδέκατη: ας υποθέσουμε ότι μαζί με τη Σύνοδο πλανηθήκαμε άπαντες και τιμάμε έναν «τέκτονα άγιο», πράγμα που θα αποδειχθεί, ίσως, μελλοντικά. Τότε όλος ο λαός αυτός θα κολαστεί ή μήπως ο Θεός θα το μετρήσει ως αναμάρτητη υπακοή στην Εκκλησία (δια της Συνόδου της εννοείται); Να προκαταλάβω την ένσταση την πιθανότατη πολλών ότι ακυρώθηκαν διάφορες κατά καιρούς ληστρικές σύνοδοι, ειδικά επί θεμάτων αιρέσεων. Εδώ, όμως, δεν έχουμε προφανή αίρεση ή αιρετικό Επίσκοπο (τον Σμύρνης εννοώ), εκτός από κάποιες «οικουμενιστικές» δηλώσεις του, οι οποίες βέβαια σηκώνουν πολλές έτερες αντιπαλαίουσες ερμηνείες, και από φήμες και ενδείξεις ότι ίσως ήτο μέλος Στοάς, σε χρόνια μάλιστα, επαναλαμβάνω, μη επισήμου εισέτι συνοδικής καταδίκης του τεκτονισμού. Ερώτηση δωδέκατη και τελευταία: ας κάμουμε και μια τελευταία, πλην λίαν πιθανή υπόθεση: αν τελικά ο Χρυσόστομος, ήταν δεν ήταν μασόνος, συνεχωρήθη και κατετάγη υπό Κυρίου στη χορεία των ιερομαρτύρων, τότε οι υβριστές και πάσης φύσεως απαξιούντες εκείνον, βλασφημούν και τον ίδιο και, προπαντός, το Πνεύμα το Άγιο ή όχι; 
Εν αναμονή των απαντήσεων (ακόμα, βέβαια, περιμένει ο γράφων τις αποκρίσεις, πλην ματαίως, των Σημάτη, Σωτηρόπουλου & Σία) θα κλείσω με το ευστοχότατο περί των εκκλησιομάχων, αγιομάχων και πάσης φύσεως και προελεύσεως και εποχής (σχισματο - αιρετικών) αποτειχισμένων σχόλιο ενός ψευδωνύμως σαν «σχεδόν αιρετικού» υπογράφοντος: «μάλλον έφθασαν στο τέλος του αγώνα κατά των παθών και τώρα, όπως και οι παλαιοημερολογίτες, αγωνίζονται για την προκοπή της Εκκλησίας». Το φαντασιακό εγώ και ο ψευδής εαυτός της ψυχολογίας σε όλο τους το τραγελαφικό μεγαλείο… 
Η μετανεωτερική κρίση χτυπά αλύπητα και την Εκκλησία. Ο Άγιος Αντώνιος είδε πριν από δυο χιλιετίες περίπου να σώζεται από τις πλεκτάνες του πονηρού μονάχα ο ταπεινός. Το ίδιο ισχύει φυσικά και σήμερα. Οι πλάνες, οι αμαρτίες και οι αστοχίες είναι αναπόφευκτες και για τους ανθρώπους της Εκκλησίας. Αλλά δεν υπάρχει μεγαλύτερη πλάνη και αμαρτία από την έξοδο από αυτήν. Θα συμπληρώναμε λοιπόν τα λόγια του ασκητού της ερήμου, αρθρώνοντας με περισσότερη ερμηνευτική ακρίβεια το αποκαλυπτικό του όραμα: και ποιος άνθρωπος της μεταμοντέρνας και πιότερο δαιμονοκρατούμενης εποχής δύναται σωθήναι; Ο ταπεινός εντός της Εκκλησίας. 
Κ.Ν. 
20/9/2013
_____________________
1. http://teleytaiosaggelos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_5432.html#.UjtX4H-bxiJ

Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΑΤΡΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Στην Κωνσταντινούπολη βρέθηκε το Σαββατοκύριακο ο Δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς, συνοδευόμενος από τους αντιδημάρχους Χαράλαμπο Στανίτσα, Θεοχάρη Μασσαρά και άλλους παράγοντες του Δήμου. 
Είναι ο πρώτος Δήμαρχος Πατρέων που επισκέφθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Παρά το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη και η Πάτρα συνδέονται πνευματικά δια του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέου (ιδρυτής της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως που μαρτύρησε στην Πάτρα), κανείς δήμαρχος της πόλης δεν είχε επισκεφθεί την Πόλη ως σήμερα. 
Ο Δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς παρακολούθησε την μεγάλη συναυλία που πραγματοποιήθηκε στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης την περασμένη Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου και του Πατριάρχου Βουλγαρίας Νεοφύτου. Στην συναυλία αυτή έπαιξε και η Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρέων που φέρει το όνομα του ιδρυτή της: "Θανάσης Τσιπινάκης".


Ο Δήμαρχος Πατρέων απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση και επέδωσε στον Οικουμενικό Πατριάρχη ως δώρο - λιτό μα συμβολικό - δύο φωτογραφίες του Πατριάρχου (σε μία κορνίζα) από τις δύο επισκέψεις του Προκαθημένου της Ορθοδοξίας στην Πάτρα. 
Την φωτογραφική σύνθεση επιμελήθηκε ο Πατρινός φωτογράφος Γιάννης Μαραζιώτης. 
Περισσότερα στο Φως Φαναρίου

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013

"Εχω ένα όνειρο" ή η Ελληνικής καταγωγής Τουρκάλα που γίνεται μέλος της Γερμανικής Βουλής


Του Γιάννη Γιγουρτσή
Έβλεπα ένα όνειρο εχτές το βράδυ. Είχαμε λέει εκλογές, και μάθαμε ότι ανάμεσα στους νέους βουλευτές ήταν και τρεις τέσσερις που ήταν παιδιά μεταναστών. Δεν μου έκανε εντύπωση. Τα τελευταία χρόνια χιλιάδες μετανάστες, μόνιμα εγκαταστημένοι εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα, έχουν πάρει την ελληνική υπηκοότητα, εκλέγουν και εκλέγονται. Τα περισσότερα κόμματα συμπεριλαμβάνουν μετανάστες δεύτερης γενιάς στις εκλογικές τους λίστες και προωθούν αιτήματα των μεταναστών σχετικά με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την γλώσσα και τη θρησκεία τους. Άλλωστε οι μετανάστες πρώτης αλλά περισσότερο δεύτερης και τρίτης γενιάς αποτελούν περίπου το 5-8% των πολιτών της χώρας. Ποιος δεν θα ήθελε τους δικούς τους ψήφους.
Ο πρώτος μετανάστης βουλευτής εξελέγη πριν κάμποσα χρόνια με ένα εναλλακτικό κόμμα. Ήταν οι Οικολόγοι αν θυμάμαι καλά. Ήταν γιος ενός πρόσφυγα από τον Λίβανο. Ο πατέρας του, πλούσιος χριστιανός Λιβανέζος ήρθε από τη Βηρυτό την δεκαετία του '70 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Ο γιος του γεννήθηκε μόλις ήρθαν στην χώρα. Πήγε σε ένα καλό ιδιωτικό αγγλόφωνο σχολείο. Πέρασε στην Ιατρική της Αθήνας και έκανε μεταπτυχιακά στην Αμερική. Επέστρεψε ωστόσο στην Ελλάδα. Αυτή ένιωθε για πατρίδα του. Ήταν και ο πατέρας του με τον κύκλο του που τον βοήθησε να δικτυωθεί επαγγελματικά. Με την πολιτική ασχολούνταν από μικρός. Μοιραίο, άλλωστε και στο σπίτι πάντα μιλούσαν για πολιτική και για τους λόγους που τους ανάγκασαν να φύγουν από την πρώτη πατρίδα τους. Εντάχθηκε σε μια αριστερή φοιτητική παράταξη στο Πανεπιστήμιο ενώ αργότερα εξελέγη μέλος του Ιατρικού Συλλόγου. Εκεί τον ανακάλυψαν οι πολιτικοί. Νέος, δυναμικός, με φρέσκιες ιδέες και ασφαλώς «ωραίος σαν Έλληνας» γοήτευσε τους ψηφοφόρους και εξελέγη στο κοινοβούλιο ως ο πρώτος βουλευτής απόγονος μεταναστών. Με επιτυχημένη την παρουσία του στη Βουλή, αλλά και στα κανάλια, δεν άργησε να καθιερωθεί. Στις επόμενες εκλογές το κόμμα του προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ και ο φίλος μας, εξελέγη και πάλι βουλευτής. Μαζί του εξελέγησαν δύο ακόμη μετανάστες. Ένας ακόμα με τον ΣΥΡΙΖΑ, Κούρδος πολιτικός πρόσφυγας παλιά και άπατρις, και ένας με το ΚΚΕ, γιος Βούλγαρου μετανάστη αυτός, παλιός κομμουνιστής και στέλεχος του Ζίβκωφ ο πατέρας του, έφυγε για τον Νότο μόλις το σοσιαλιστικό όνειρο κατέρρευσε.
Ωστόσο στη φετινές εκλογές υπήρχε κάτι νέο. Εξελέγη ακόμα ένας δεύτερης γενιάς μετανάστης ως μέλος του κοινοβουλίου. Μόνο που αυτή τη φορά ήταν γυναίκα, και μάλιστα Αλβανικής καταγωγής. Όταν την είδα το πρόσωπό της μου θύμιζε κάτι. Αργότερα θυμήθηκα πως την είχα μαθήτρια για μια χρονιά στο σχολείο και της έκανα Ιστορία. Την έλεγαν Άννα. Από το Μπεράτι οι γονείς της,είχαν έρθει χωρίς χαρτιά στην Ελλάδα για να γλυτώσουν από την φτώχεια και την κοινωνική αστάθεια στη χώρα τους. Άκουσαν τότε πως η γειτονική χώρα είναι φιλόξενη για τους ξένους, ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών, λέει, τους καλούσε να έρθουν στην Ελλάδα. Έκανε μάλιστα και μιαν επίσκεψη στα σύνορα όπου γιόρτασε μαζί τους ντόπιους, Έλληνες και Αλβανούς γείτονες το άνοιγμα των συνόρων και όταν έφτασε και στο τσακίρ κέφι το γλέντι χόρεψε και ένα αξέχαστο τσάμικο.
Το είδαμε στη τηλεόραση, διηγούνταν οι γονείς της, και αποφασίσαμε να πάρουμε τον δρόμο για την Ελλάδα. Η ίδια η Άννα (από το Αριάννα) ήρθε μωρό στην χώρα. Στην Αλβανία πήγε μόνο μια φορά στα 10 χρόνια της για να γνωρίσει τους παππούδες της και το χωρίο των δικών της. Όμορφα πέρασε, αλλά όταν γύρισε και πάλι στην Αθήνα και στις φίλες της ήταν πολύ πιο χαρούμενη. Τα Αλβανικά δεν τα έμαθε ποτέ καλά. Οι ίδιοι ο γονείς της απέφευγαν να της μιλούν πολύ στα Αλβανικά. Ήθελαν να προσαρμοστούν, να ενσωματωθούν στην ελληνική πραγματικότητα και το παιδί τους ακόμα περισσότερο. Τα ελληνικά της πάντως ήταν άψογα. Στην τάξη ήταν από τις πιο επιμελή και έξυπνες μαθήτριες. Μου έλεγε πόσο της αρέσουν τα αρχαία ελληνικά και πως θέλει να σπουδάσει δικηγόρος. Σκεφτόμουν πως χτυπάει ψηλά. Ωστόσο τα κατάφερε, Στην Νομική Αθηνών μπήκε στην πρώτη εικοσάδα. Αποφοίτησε με άριστα αλλά η πολιτική την τράβηξε από πολύ μικρή και αυτή. Στο Πανεπιστήμιο την προσέγγισε η ΔΑΠ. Κατάλαβε και η ίδια πως η συντηρητική παράταξη ταίριαζε περισσότερο στην ιδιοσυγκρασία της. Η ευγλωττία της και κυρίως τα καλά κείμενά της την έκαναν να ξεχωρίσει. Το ίδιο και το πάθος της για την παράταξη. Το ίδιο πάθος που οι γονείς της είχαν για την Ελλάδα όταν πρωτοήρθαν. Σύντομα θέλησε να την γνωρίσει ο αρχηγός το κόμματος. Η νεαρή δικηγόρος τον εντυπωσίασε. «Χρειαζόμαστε ανθρώπους σαν και σένα είπε. Είσαι παράδειγμα για μας. Θα σε βάλω υποψήφια στην Β΄ Αθηνών».
Ο αρχηγός το πήρε πάνω του. «Είναι θέμα τιμής για εμάς να βγει η Άννα βουλευτής. Να την βοηθήσουμε όσο μπορούμε. Δεν θα χαρίσουμε εμείς τους ψήφους των μεταναστών στην Αριστερά. Στο κάτω κάτω εμείς τους καλέσαμε να έρθουν και να δουλέψουν εδώ όταν τους χρειαζόμασταν, όχι ο Τσίπρας.». Ο ίδιος ο αρχηγός ήρθε για να γνωρίσει την οικογένειά της. Οι γονείς δεν δυσκολεύτηκαν να αναγνωρίσουν τον νέο πολιτικό που είχαν δει στην τηλεόραση να χορεύει τσάμικο πριν από 20 και βάλε χρόνια. Η εκλογές ήταν θρίαμβος για τον αρχηγό. Στις δηλώσεις που έκανε για την εκλογική του επιτυχία δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τους μετανάστες συμπολίτες μας και να αναφερθεί με υπερηφάνεια στην εκλογή της Άννας. Πυροτεχνήματα, φωνές, κορναρίσματα...
Πετάχτηκα από το κρεββάτι. 
Έξω από το παράθυρό μου δυο φορτηγά είχαν κλείσει το δρόμο και χαλούσαν τον κόσμο με τα κορναρίσματα και τις φωνές τους. Έκατσα στο κρεββάτι και άνοιξα την τηλεόραση. Πρωινές ειδήσεις των 6. Πρώτη είδηση οι εκλογές στην Γερμανία. «Με θρίαμβο της Καγκελαρίου Μέρκελ τελείωσαν οι γερμανικές εκλογές» … «11 τουρκικής καταγωγής βουλευτές στην γερμανική Βουλή.»… «Τζεμιλέ Γιουσούφ ονομάζεται η πρώτη μουσουλμάνα βουλευτίνα του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος»… «Η κ. Γιουσούφ είναι δικηγόρος, γεννήθηκε στη Γερμανία αλλά οι γονείς της ήταν μετανάστες από την Ελλάδα». Μουσουλμάνα από την Ελλάδα σκέφτηκα. Ένιωσα περήφανος προς στιγμή. Δηλαδή Τουρκάλα σκέφτηκα και πάλι, μάλλον όχι τουρκογενείς τους λέμε εμείς εδώ, το Τουρκάλα δεν λέγεται ή μήπως είναι Πομάκα, γιατί Ρομά (όχι τσιγγάνος ποτέ αυτή η λέξη) αποκλείεται…
Προβληματίστηκα. Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Οι φορτηγατζήδες έξω είχαν μπλοκάρει τελείως το δρόμο και γινόταν πανδαιμόνιο. Άρχισαν να κατεβαίνουν Χριστοί, Παναγίες και κάτι περιποιημένα τουρκικότατα σιχτίρια.
Τι όνειρο ήταν αυτό. Όνειρο ή εφιάλτης. Και αυτοί οι Γερμαναράδες βρε παιδί μου… Από τότε που κατέβηκαν από τις βελανιδιές πόσα πέτυχαν. Ακούς εκεί, Τουρκάλα βουλευτίνα με καταγωγή από την Ελλάδα γίνεται μέλος της γερμανικής βουλής εκπροσωπώντας το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα! 
Με συγχωρείτε, η Δημοκρατία δικό μας παιδί δεν είναι; Εμείς δεν την γεννήσαμε όταν φτιάχναμε τους Παρθενώνες και αυτοί τρώγανε τους καρπούς από τα προαναφερθέντα δέντρα; Τώρα τι θένε και ανακατεύονται και καπηλεύονται το δημιούργημά μας. Πάει χάλασε ο κόσμος, δεν είμαστε καλά.
Ουφ, νωρίς είναι ακόμα, σκέφτηκα. Ξεμπλόκαρε και ο δρόμος ησυχάσαμε επιτέλους. Γύρισα από το άλλο πλευρό προσπαθώντας και πάλι να κοιμηθώ. Και ξανά να ονειρευτώ.
Ο Γιάννης Γιγουρτσής είναι εκπαιδευτικός. Ζει και εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ: Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ


του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα 
Στην εποχή μας ποδοπατείται, πυροβολείται ή και βανδαλίζεται: η ανθρώπινη αξία, η ανθρώπινη ζωή, το ανθρώπινο (νεκρό) σώμα, ακόμα και ο (καλοπροαίρετος) διάλογος για την (εν αληθεία, ειρηνική και αγαπητική) ενότητα των ανθρώπων και των κοινωνιών τους (τοπικών και εθνικών) πέρα από κάθε είδους διχαστικές (φυλετικές ή άλλες) αλλόφρονες και αλληλο-εξοντωτικές έριδες και διαμάχες. 
Η Εκκλησία ενώνει. Ενώνει τα μέλη της εν Χριστώ. Και ενώνει τον κόσμο δυνάμει (και διαλεκτικά) εν Χριστώ. Ο λόγος της προ(σ)καλεί όλους και το καθένα ξεχωριστά πρόσωπο σε διάλογο με τον προσφερόμενο από αυτήν αποκαλυπτικό λόγο της, επιζητώντας μέσα από το διάλογο την αποδοχή του σωτήριου λόγου και Λόγου της. Και διαλέγεται (μερικοί εκ των έσω, της το αρνούνται με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς) άφοβα με τον εαυτό της και με τον κόσμο ξέροντας πως ο διάλογος είναι συστατικό στοιχείο της ουσίας της. Υπάρχει ζωντανός οργανισμός που να μη διαλέγεται; Μπορεί να υπάρξει Εκκλησία χωρίς (θεολογικό) διάλογο είτε προς τα μέσα είτε προς τα έξω; 
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δέχτηκε στο Φανάρι (20-9-2013) τον Πατριάρχη της Βουλγαρίας Νεόφυτο. Στη συνάντηση αυτή υπογράμμισε την υφιστάμενη ενότητα των Ορθόδοξων Εκκλησιών και μίλησε με σαφή και κατηγορηματικό λόγο για το διάλογο, που έχει μακρά παράδοση στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι: ‘’Ἀκολουθοῦμεν τήν μακράν ἐκκλησιαστικήν παράδοσιν’’, είπε, ανάμεσα στις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες με τους ετεροδόξους, που συμβάλλει ‘’εἰς τήν κοινωνικήν συνεργασίαν καί εἰς τήν μαρτυρίαν τῇ ἀληθείᾳ, ἐπί τῷ σκοπῷ τῆς ἀλληλοκατανοήσεως καί τῆς ἐν καιρῷ ἀποδοχῆς καί ὑπό τῶν ἑτεροδόξων τῆς μιᾶς Ὀρθοδόξου πίστεως’’. 
Είπε, μεταξύ των άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης: 
‘’Αἱ τοπικαί Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι εἶναι ἡνωμέναι ἐν Χριστῷ καί ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καί κοινωνοῦν ἐκ τοῦ αὐτοῦ Ποτηρίου, ὥστε ὀρθόν καί πρέπον εἶναι νά εἴπωμεν ὅτι αἱ ἐπί μέρους διαφωνίαι μεταξύ αὐτῶν δέν ἀναιροῦν τήν ἐν Χριστῷ ἑνότητά των. Ὡς ἐκ τούτου, ἀξιολογοῦμεν, ὅτι αἱ καταβαλλόμεναι προσπάθειαι γεφυρώσεως τῶν μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν διαφορῶν δέν εἶναι προσπάθειαι ἐπιτεύξεως τῆς ἤδη ὑφισταμένης ἀδιασαλεύτου ἑνότητος, ἀλλά προσπάθειαι περαιτέρω ἐμβαθύνσεως καί ἑδραιώσεως αὐτῆς, ὡς καί ἐπιτεύξεως μιᾶς ὁμοιομόρφου κατά τό ἐφικτόν ἀντιμετωπίσεως τῶν διαφόρων ἀνακυπτόντων θεμάτων. 
Ἀντιθέτως, αἱ μεταξύ τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν ἑτεροδόξων συζητήσεις καί οἱ διάλογοι ἔχουσι μέν ὡς ἀπώτατον στόχον αὐτῶν τήν ἐκπλήρωσιν τῆς βουλήσεως καί ἐντολῆς τοῦ Κυρίου "ἵνα πάντες ἕν ὦσιν" (Ἰωάν. 17, 21), συμβάλλουν δέ τό γε νῦν ἔχον εἰς τήν κοινωνικήν συνεργασίαν καί εἰς τήν μαρτυρίαν τῇ ἀληθείᾳ, ἐπί τῷ σκοπῷ τῆς ἀλληλοκατανοήσεως καί τῆς ἐν καιρῷ ἀποδοχῆς καί ὑπό τῶν ἑτεροδόξων τῆς μιᾶς Ὀρθοδόξου πίστεως. Δέν ἀποσκοποῦν, ὡς ἐγράφη καί ἐν Βουλγαρίᾳ καί ἀλλαχοῦ, εἰς τήν δημιουργίαν ἑνός κοινῶς ἀποδεκτοῦ «συνονθυλεύματος» δοξασιῶν. Δηλαδή, δέν ἐπιδιώκεται διά τῆς λεγομένης οἰκουμενικῆς κινήσεως ἡ ἀποδοχή μιᾶς «χριστιανικῆς συγκρητιστικῆς ὁμολογίας», ἀλλά ἡ ἐμβάθυνσις εἰς τήν Χριστιανικήν Ὀρθόδοξον πίστιν καί εἰς τήν κοινωνικήν συνεργασίαν τῶν ἐπικαλουμένων τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Δέν φοβούμεθα, ὡς εἰκός, οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ἔχοντες τό πλήρωμα τῆς ἀληθείας, ὅτι θά ἐπηρεασθῶμεν ἐκ τῶν ἀπόψεων τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν ἐπί τῶν δογματικῶν θεμάτων. Ἀκολουθοῦμεν ἁπλῶς τήν μακράν ἐκκλησιαστικήν παράδοσιν, τήν συγκεφαλαιουμένην εἰς τήν συμβουλήν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, καί συζητοῦμεν ἄνευ χρονικοῦ περιορισμοῦ μετά τῶν ζητούντων παρ᾿ ἡμῶν καλοπροαιρέτως λόγον περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος: «Ἐν τοῖς μέν κακοθελῶς ἡμῖν μαχομένοις ἀπίστοις, ἤ κακοπίστοις, μετά πρώτην καί δευτέραν νουθεσίαν παυσώμεθα. Ἐν δέ τοῖς τήν ἀλήθειαν μαθεῖν βουλομένοις, τό καλόν ποιοῦντες, ἕως αἰῶνος μή ἐκκακῶμεν. Πλήν, καί πρός στηριγμόν ἡμῶν τῆς καρδίας ἐν ἀμφοτέροις χρησώμεθα» (Κλῖμαξ, Λόγος ΚΣΤ΄, περί διακρίσεως, 2,11). 
Διά τῆς τακτικῆς ταύτης δέν προδίδομεν τήν Ὀρθοδοξίαν, ὡς κατηγορούμεθα, οὔτε ὑποστηρίζομεν οἰκουμενιστικάς ἀντιλήψεις, ἀλλά κηρύσσομεν πρός τούς ἑτεροδόξους καί πρός πάντας τήν Ὀρθόδοξον ἀλήθειαν. 
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος δογματίζει ὅτι ὁ Θεός «ἀεί μεθ᾿ ἡμῶν διαλέγεται». Ἑπομένως καί ἡμεῖς οἱ ὁποῖοι θέλομεν νά πορευώμεθα κατά τό ὑπόδειγμα Αὐτοῦ ὀφείλομεν νά διαλεγώμεθα μετά πάντων ὅσων ἐπιθυμοῦν καί θέλουν νά ἀκούσουν τάς ἀπόψεις, τάς πεποιθήσεις, τήν πίστιν καί τά δόγματα τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας. Ἐάν παύσωμεν νά διαλεγώμεθα μετ᾿ αὐτῶν, παρακούομεν τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ ὅπως μαθητεύωμεν πάντα τά ἔθνη (πρβλ. Ματθ. κη΄, 19)’’.
(Πηγή πατριαρχικού λόγου: Φως Φαναρίου
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας, παπαδάσκαλος
(23-9-2013)

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013

Περί της αγιοκατατάξεως του ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης


«Επιλογικά πρώτα» στην αγιοκατάταξη του ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης 
Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση
Θα ήθελα να ευχαριστήσω φίλο ανώνυμο σχολιαστή της τελευταίας ανάρτησής μου για τον ιερομάρτυρα Χρυσόστομο, που μάς κατέθεσε γραπτώς την εισήγηση του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου προς αγιοκατάταξιν του Σμύρνης και των συν αυτώ. Έτσι συνέδραμε διαφωτιστικά στην καθαίρεση των ακούσιων και εκούσιων βλασφημιών και αμφισβητήσεων, που μερίδα ζηλωτών εκτοξεύει κατά του πολυπαθούς Ιεράρχου, φλογερού πατριώτη και εθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου. Εκεί μέσα διαφαίνεται, έστω και αμυδρά, πόσο ανεύθυνα κάποιοι λασπολογούν την εκκλησιαστική μας Σύνοδο, ότι τάχα βεβιασμένως, ανεξετάστως, αντιπαραδοσιακώς και αντορθοδόξως προχώρησε στην αγιοκατάταξη ενός «αγίου της μασονίας».
Φαίνεται, όμως, ξεκάθαρα από την εισήγηση ότι καθόλου αβασάνιστα δεν έγινε η εν λόγω αναγνώριση, εφόσον κατατίθενται οι τρεις διαφορετικές «απόψεις», οι οποίες απηχούν τις ενστάσεις που κυκλοφορούν και την όλη προβληματική του θέματος, την οποία έλαβε υπόψη η Σύνοδος της Εκκλησίας. Πολλά άλλα σημαντικά μπορούμε να αλιεύσουμε από την εισήγηση τούτη, αλλά θεωρώ πλέον αξιοσημείωτα τα ακόλουθα: «ενωρίτατα, ήδη από του επομένου έτους του μαρτυρίου του, κατά Μάρτιον του 1923, με πρωτοβουλίαν του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, επροτάθη και εις τας άλλας Ορθοδόξους Εκκλησίας η κατάταξις αυτού εις την χορείαν των μαρτύρων […] Κατά καιρούς επανήρχετο εις συζήτησιν, υπό αρμοδίων και μη, το ζήτημα της ανακηρύξεως της αγιότητος αυτού, το οποίον εν τούτοις δεν ετελεσφόρησε μέχρι σήμερον, αναβαλλόμενον εκάστοτε, ίνα ωριμάση, και όπως επέλθη το πλήρωμα του χρόνου. Ήδη ενετάθησαν κινήσεις τινές, προωθούμεναι και υπό των οικείων Μητροπολιτών, εν Ν. Σμύρνη, Κορίνθω και Βόλω, καθ’ όσον γνωρίζομεν, ίνα ευοδωθή η «αγιοποίησις», ως κοινώς λέγεται. Φαίνεται δε, ότι την ευθύνην της σχετικής αποφάσεως (θετικής η αρνητικής) θα απαιτηθή να αναλάβη η Εκκλησία της Ελλάδος, ως εγένετο και άλλοτε δια την συναρίθμησιν μετά των αγίων του άλλου εθνομάρτυρος Γρηγορίου του Ε’, Πατριάρχου ΚΠόλεως, διότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον δεν δύναται να πράξη τούτο, ευρισκόμενον εντός της Τουρκικής Επικρατείας ίνα μη υπάρξουν εκείθεν δυσμενή δι’ αυτό επακόλουθα […] Η Ιερά Σύνοδος, αξιολογούσα την ανακίνησιν ως ένδειξιν συναινέσεως ικανού μέρους του πληρώματος της Εκκλησίας και σταθμίζουσα τα πράγματα υπό την προοπτικήν της ανεπιφυλάκτου αποδοχής του αιτήματος εκ μέρους του πιστού λαού (αι εξαιρέσεις δεν προβλέπονται αξιόλογοι), θα ηδύναντο να το περιβάλη δια της εγκρίσεως και ευλογίας Αυτής». 
Η εισήγηση τα λέει σχεδόν όλα και προληπτικά – προφητικά απαντάει στις ζηλωτικές μελλούμενες και αναμενόμενες αντιδράσεις. Δυστυχώς οι ζηλωτές, ανεξαρτήτως εκκλησιαστικού ημερολογίου, δύσκολα ξεπερνούν τον πειρασμό της εκκλησιομαχίας, μια πτυχή του οποίου είναι και η αγιομαχία. Μέσα απ’ αυτά, άλλωστε, δομούν τη διακριτή τους εκκλησιολογική ταυτότητα και παρασυναγωγική εξάπαντος υπόσταση, αιτιολογώντας (ανεπαρκώς και κακοδόξως οπωσδήποτε) εις εαυτούς και αλλήλους την άνομη στάση και τον αντίθεο στασιασμό τους. Οι σκληρές μου τούτες φράσεις δεν έχουν δηκτικό και πολεμικό χαρακτήρα εδώ, αλλά απλά περιγραφικό και προτρεπτικό προς μετάνοια. Όπως, λοιπόν, βλέπουμε, το αίτημα της αγιοκατάταξης ήταν και χρόνιο και εκπεμπόμενο από πολλές εκκλησιαστικές εστίες, εμφατικό και εκπροσωπούν ικανό φάσμα τής ανά τον κόσμο καταφάσκουσας αυτό συνείδησης του λαού του Θεού. 
Η δαιμονοποίηση των πάντων είναι σφάλμα και απολυτότητα κατακριτέα για κάθε εποχή και περίπτωση, πολλώ δε μάλλον για τα φοβερά εκείνα χρόνια. Με τα αναδρομικά γυαλιά του ηθικισμού και του φονταμενταλισμού κάποιοι σήμερα, άσκεπτα, ανέξοδα, ανώδυνα και άκαμπτα (κατα)κρίνουν καταστάσεις και ανθρώπους γεμάτους αίμα, φόβο, πόνο, φρίκη και θάνατο. Κολλάνε τοιουτοτρόπως τη ρετσινιά του μασόνου στον μαρτυρικό Ιεράρχη, αποδεχόμενοι (με ενδείξεις και άνευ τεκμηρίων) μια ταυτότητα, που οι τέκτονες τού απέδωσαν – θεωρώ δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνουν – στη μεταθανάτια δυσχερή κατάσταση της όποιας δυνατότητας υπερασπιστικής ανταπάντησης και αυτοπροστασίας του. Επανέρχομαι στην άχρι τούδε απουσία αποδεικτικών τεκμηρίων της τεκτονικής του ταυτότητας και ερωτώ: 
Πρώτη ερώτηση: θα έπρεπε ανεπέρειστες φημολογίες και διάτρητες – πιθανότατα ανυπόστατες – ενδείξεις να είναι καθοριστικές της εξαίρεσης του Χρυσοστόμου από τη χορεία των Μικρασιατών Νεομαρτύρων; Και πώς τότε θα υποστήριζαν επαρκώς οι Συνοδικοί την αρνητική και καταδικαστική για εκείνον ετυμηγορία τους; Ότι μάλλον ήταν μασόνος και μέχρι να σιγουρευτούμε ότι ήταν ή όχι, τον εξαιρούμε από τον κατάλογο των αγίων μαρτύρων; 
Ερώτηση δεύτερη: η Συνοδική Επιτροπή θα καθυστερούσε επ’ αόριστον τις εισηγήσεις για την αγιοκατάταξη των σφαγέντων Ελλήνων της Μ. Ασίας εξαιτίας ενός Επισκόπου; Θα έλεγε δηλαδή, περιμένετε, παιδιά, να καθαρίσει το τοπίο με τον Σμύρνης και βλέπουμε; 
Ερώτηση τρίτη: ας υποθέσουμε πως διακήρυτταν την αγιότητα των υπολοίπων και έλεγαν με μια διευκρινιστική ανακοίνωση ότι, μέχρι την τελεσίδικη απόδειξη ή μη της αθωότητας του Σμύρνης, έπεται και η δική του αγιοκατάταξη ή η μετά θάνατον καταδίκη του. Πότε άραγε θα αποδεικνυόταν και πώς με σιγουριά το αν ήταν ή όχι μασόνος; Εάν αυτό δεν έγινε τόσα χρόνια και οι πηγές προς τούτο είναι διάτρητες, πώς θα μπορούσαμε να περιμένουμε θεαματικές εξελίξεις στο μέλλον; 
Ερώτηση τέταρτη: αν τελικά αποδεικνυόταν ότι ο Χρυσόστομος ήταν επίσημα τέκτων και όχι απλά φίλος και συνεργάτης τους (θεωρώ προσωπικά ότι υπάρχει διαφορά και μάλιστα σημαντική, δεδομένης της ιστορικής συγκυρίας), θα ήμαστε ποτέ απόλυτα βέβαιοι ότι δεν θα επρόκειτο για κατασκευασμένα τεκμήρια; Το αμάρτημα ή και το απλό ενοχικό βάρος μιας αδικίας σε έναν συνάνθρωπό μας (πολύ περισσότερο σε έναν Άγιο) ποιος θα το έπαιρνε πάνω του; 
Ερώτηση πέμπτη: θα ήταν σωστό η Εκκλησία να δώσει ιδιαίτερη βάση στις μετά θάνατον πιθανές συκοφαντικές σπιλώσεις ενός Ποιμένος της, όταν μάλιστα η οργάνωση που τις διαρρέει έχει μυστικιστικό, αδιαφανή και προφανή αντιχριστιανικό χαρακτήρα; 
Ερώτηση έκτη: Αν ήταν με βεβαιότητα τέκτων, δεν θα έσπευδαν ήδη να το επικυρώσουν πανηγυρικά με τα δικά τους πειστήρια οι αντίστοιχες Στοές; 
Ερώτηση, πολύ πεζή, έβδομη: άραγε ένας μασόνος, με το σημερινό του τουλάχιστον προφίλ, θα καθόταν να σφαγιασθεί για «αδελφούς του» χριστιανούς και, αν το έπραττε, δεν θα έδειχνε είτε ότι για άλλους λόγους ήταν μέσα στην οργάνωση και όχι ως αρνητής της χριστιανικής του ταυτότητας ή ότι μετάνιωσε για την έκπτωση που έκανε στην πίστη του και με το αίμα του απέπλυνε τον ρύπο της αμαρτίας, λαβών άμα υπό Κυρίου και τον στέφανον του μαρτυρίου; 
Οι ερωτήσεις συνεχίζονται στα επιλογικά δεύτερα (και τελευταία)… 
Κ.Ν. 
19/7/2013

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2013

ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ: «la revolutione terminata ma non completa»: ἡ Ἐπανάσταση πού τερματίστηκε ἀλλά δέν ὁλοκληρώθηκε


Σημείωση Ιδιωτικής Οδού:
Στο Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, πραγματοποιήθηκε στις 29 του περασμένου Μαϊου η παρουσίαση του νέου βιβλίου της συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη με τίτλο «1821: Η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε» (εκδόσεις Πατάκη).
Το σχετικό ρεπορτάζ δείτε εδώ.
Στη  συνέχεια παραθέτουμε την ομιλία της συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη σ' εκείνη την εκδήλωση.

Της Αθηνάς Κακούρη
Εὐχαριστῶ τό φιλόξενο καί ἱστορικότατο αὐτό Μουσεῖο – μέ συγκινεῖ πολύ ὅτι αὐτό τό βιβλίο παρουσιάζεται ἐδῶ, ὅπου πλανᾶται ἡ σκιά τῆς εὐφυέστατης βασίλισσας Ἀμαλίας καί τοῦ εὐσυνείδητου βασιλιᾶ Ὄθωνα, πού ἦρθαν ἐδῶ παιδιά σχεδόν, λάτρεψαν τήν Ἑλλάδα, κόσμησαν τήν Ἀθήνα καί ξόδεψαν τή ζωή τους γιά νά ὑπηρετήσουν τόν τόπο μας. 
Εὐχαριστῶ ἐπίσης τούς ἑπτά διακεκριμένους ἱστορικούς πού εἶχαν τήν καλωσύνη νά διαβάσουν τό κείμενό μου, νά τό σχολιάσουν καί νά προλάβουν λάθη μου, παραλείψεις καί παρανοήσεις. Δέν ἀναφέρω τά ὀνόματά τους γιά νά μήν τούς ἀποδοθοῦν τυχόν ἀδυναμίες αὐτῆς τῆς ἀφήγησης. 
Μέ τό βιβλίο αὐτό μπαίνω –ὁμολογουμένως– σέ ξένα χωράφια. Ἀλλά ἡ Ἱστορία, βλέπετε, εἶναι λίγο πολύ ξέφραγο ἀμπέλι. Τελευταῖα μάλιστα ἐδῶ στόν τόπο μας, ἔχει γίνει καί ἕνα κάπως συνωστισμένο ξέφραγο ἀμπέλι – κι αὐτός εἶναι ἕνας ἀπ’ τούς λόγους πού μπῆκα κι ἐγώ μέσα. 
Ὄχι γιά νά ἀνατρέψω τά ἤδη γνωστά. Πρός τοῦτο θά χρειαζόταν ἕνα ὀγκῶδες σύγγραμμα, ὅπου κάθε καινοφανῆ μου ἰδέα νά τήν τεκμηριώνω μέ πλῆθος παραπομπές καί ὑποσημειώσεις, προκειμένου νά τήν ὑποβάλω πρῶτα πρῶτα στήν κρίση τῶν κορυφαίων ἱστορικῶν ἐπιστημόνων – καί ὄχι βεβαίως νά τήν περάσω κατ’ εὐθείαν, ἁπλοποιημένη, σ’ ἕνα μαθητή ἤ στόν ἀνυποψίαστο τηλεθεατή, προκαλώντας ἔτσι γενική σύγχυση καί ἐκρήξεις εἴτε θυμοῦ εἴτε καί θυμηδίας. 
Ἐγώ δέν ἔρχομαι λοιπόν νά πῶ πράγματα καινούργια, ἔρχομαι νά πῶ τά πράγματα μέ καινούργιο τρόπο. 
Τό ἐνδιαφέρον τῶν Ρωμηῶν γιά τήν Ἱστορία εἶναι ἔντονο καί συνεχές. Τό ἀποτέλεσμα δέν εἶναι ἀντίστοιχο – δέν ξέρουμε καλά τήν Ἱστορία μας. Ὑπάρχουν λόγοι γι’ αὐτό: Ἡ Ἱστορία μας εἶναι πάρα πολύ μακρά (τριπλή καί τετραπλή ἀπό ὅ,τι τοῦ Γάλλου ἤ τοῦ Ἐγγλέζου). Ἡ φιλοδοξία νά τή διδαχθοῦμε ὁλόκληρη στό σχολεῖο εἶναι ἀπολύτως σεβαστή, πλήν ἀνεδαφική. Τελευταῖα τά σχολικά βιβλία ἐπιδείνωσαν τό πρόβλημα γιατί ἀφ’ ἑνός ἀφαίρεσαν τήν ἀφήγηση, ἀφ’ ἑτέρου δέ προσέθεσαν καί ἄλλη ὕλη – γιά ἄλλους πολιτισμούς, γιά τά παγκόσμια γεγονότα ὅλων τῶν ἠπείρων, γιά ἐπί μέρους τομεῖς… Τό μυαλό, ἐμπρός σ’ ὅλον αὐτόν τόν πλοῦτο τῶν πληροφοριῶν, σαστίζει, μπουχτίζει καί –σά στόμα παιδιοῦ πού τό παραταΐζουν μέ τό ζόρι– κλείνει ἑρμητικά! 
Παλαιότερα, πολλές ἐφημερίδες δημοσίευαν ἱστορικά ἀφηγήματα σέ ἐπιφυλλίδες, ἱκανοποιώντας καί καλλιεργώντας τό ἐνδιαφέρον τῶν ἐνηλίκων. Τώρα αὐτό ἔχει δυστυχῶς ἐκλείψει, καί μαζί χάθηκαν οἱ δημοσιογράφοι πού ἤξεραν νά γράφουν ἱστορικά κείμενα γλαφυρά καί καμιά φορά μέ πολλήν ἀκρίβεια καί ζωντάνια, ὅπως ὁ Σπύρος Μελᾶς στόν Γέρο τοῦ Μωριᾶ. Ἐπί πλέον ἡ πολιτική ἔκπαλαι –καί τώρα μάλιστα μέ τήν τηλεόραση– καπέλωνε τήν Ἱστορία καί παρέλυε τήν ἐπιστήμη της. 
Ἐν τούτοις λαός πού δέν ἐπικοινωνεῖ μέ τήν Ἱστορία του εἶναι ἄνθρωπος πού δέν ἐπικοινωνεῖ μέ τή μνήμη του – Ἀλτσχάιμερ τό λένε οἱ γιατροί νομίζω, καί νά μᾶς λείπει. 
Τό βιβλίο λοιπόν εἶναι μιά ἀπόπειρα νά τοποθετηθεῖ ὁ ἀναγνώστης στό ἐπίκεντρο τῆς Ἱστορίας ἔτσι ὥστε νά συνειδητοποιήσει ὅτι τά γεγονότα τοῦ παρελθόντος τόν ἀφοροῦν, ὅτι πρέπει νά ξέρει τή ροή τους ὡς τώρα 
καί προκειμένου νά βρίσκει τό σημερινό του στίγμα 
καί προκειμένου νά χαράσσει τήν ἑκάστοτε πορεία του.


Τώρα, ὡς γνωστόν, προσπαθώντας νά διηγηθεῖς κάτι τό καταλαβαίνεις πληρέστερα – ἡ ἀρχή πού δέν ὁλοκληρώθηκε, ὑπότιτλος τοῦ βιβλίου, εἶναι τό κατακάθι αὐτῆς μου τῆς προσπάθειας. Φίλη, πολύ βαθύτερος γνώστης τῆς ἐποχῆς καί τῶν πραγμάτων, μοῦ ὑπέδειξε ὅταν τῆς ἔστειλα τό βιβλίο ὅτι ὁ Οὖγκο Φώσκολο ἔγραψε τότε γιά τήν Ἐπανάστασή μας «la revolutione terminata ma non completa»: ἡ Ἐπανάσταση πού τερματίστηκε ἀλλά δέν ὁλοκληρώθηκε. 
Ἄλλο πού κατάλαβα γράφοντας εἶναι πώς ὁ Καποδίστριας δέν ἐμφανίζεται στήν ἑλληνική σκηνή στά 1827, ὅταν μετακαλεῖται στήν Ἑλλάδα ὡς Κυβερνήτης. Εἶναι παρών στά ἑλληνικά πράγματα πολύ πρίν ἀπό τήν Ἐπανάσταση. Τό 1803, ὅταν ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς ἐκδίδει τό περίφημο Ὑπόμνημα περί τῆς παρούσης καταστάσεως τῆς Ἑλλάδος, ὁ Καποδίστριας συντάσσει ἤδη τό πρῶτο –φιλελεύθερο καί συνετό– Σύνταγμα πού ψηφίστηκε ἐλεύθερα ἀπό Ἕλληνες, στήν Κέρκυρα. Ὁ Καποδίστριας καί ἡ Ἐπανάσταση εἶναι ἐξ ἀρχῆς συνυφασμένα. 
Μυστήριο ἀποτελεῖ γιά μένα γιατί αὐτή ἡ τεράστια φυσιογνωμία –ὁ Καποδίστριας– δέν δεσπόζει ὅπως θά ἔπρεπε στό ἑλληνικό μας στερέωμα, μέτρον ἀρετῆς τῶν ἑκάστοτε κρατούντων καί γιά μᾶς τούς ὑπολοίπους κανόνας τῶν ὅσων δικαιούμαστε νά ἀπαιτοῦμε ἀπό τούς κυβερνῆτες μας. 
Ποιός φταίει γι’ αὐτό; Οὐσιαστικά, ποιός φταίει γιά τήν πορεία τοῦ τόπου μας, πού φαντάζει τόσο ἀπογοητευτική σήμερα; Φταῖνε οἱ πολιτικοί; Φταίει τό σύστημα; Φταῖμε ἐμεῖς οἱ ψηφοφόροι;
Ὁ Καποδίστριας δέν ἀμφέβαλε στιγμή γιά τήν ἀξία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ – τόν ἀγάπησε τόν ἑλληνικό λαό, τόν θαύμασε καί τοῦ ἀφιερώθηκε. Πίστευε ὅμως πώς, ὅσο ὑπῆρχε ἡ δική του γενιά, θά ἦταν ἀδύνατον νά διοικηθεῖ δημοκρατικά ὁ τόπος γιατί «οἱ προύχοντες, ἕνεκα συμφερόντων καί παθῶν συνενούμενοι, θά παραλύωσι ραδιουργοῦντες, πᾶσαν οἱανδήποτε τάξιν πραγμάτων, οὐδέποτε δέ θά ὑποστηρίξωσιν καί, τό χείριστον, οὐδέποτε θά δημιουργήσωσιν κυβέρνησιν». 
Ἀναρωτήθηκα κάποια στιγμή πόσο ἄραγε νά κράτησε αὐτή ἡ παροῦσα γενεά στήν ὁποίαν ἀναφέρεται ὁ Καποδίστριας. 
Στό διαδίκτυο βρίσκει κανείς ὅλες τίς κυβερνήσεις ἀπό καταβολῆς Ἑλληνικοῦ κράτους, καθώς καί τά διάφορα πολιτεύματα τῆς χώρας μας. 
Ὑπενθυμίζω ὅτι τούς βασιλεῖς μᾶς τούς διάλεγαν βασικά οἱ Ἄγγλοι καί μᾶς τούς ἔφερναν – ἤ τούς ἀνέτρεπαν, ὅταν δέν τούς ἔκαναν καί τίποτα χειρότερο. 
Τίς κυβερνήσεις ὅμως καί τά διάφορα Συντάγματα τά ἔκαναν μόνοι τους οἱ πολιτικοί μας. 
Σημειώνω ἐπίσης ὅτι λαϊκό κίνημα αὐθόρμητο, μή καθοδηγούμενο ἔξωθεν, δέν ἀνέτρεψε ποτέ καμία κυβέρνηση στήν Ἑλλάδα. 
Λοιπόν, ἔχουμε καί λέμε: 
• Μετά τή δολοφονία τοῦ Καποδίστρια ἐπεκράτησε τό χάος. Φυσικά στά χάλια πού εἶχαν καταντήσει τήν Ἑλλάδα οἱ ὀλιγαρχικοί/συνταγματικοί, δέν μᾶς ἔπεφτε οὔτε μισός λόγος γιά τήν τύχη μας. Ὅ,τι κι ἄν μᾶς ἔδιναν θά τό παίρναμε κάνοντας καί τεμενάδες. 
• Στά 1833 λοιπόν, μᾶς ἔφεραν τόν Ὄθωνα ὡς ἀπόλυτο Μονάρχη, καί ὡς τέτοιος βασίλεψε ἐπί 10 χρόνια. Οἱ κυβερνήσεις πού ἄλλαξαν ἦταν 8. 
• 1843. Κίνημα (ὑποκινημένο ἀπό τούς Ἄγγλους) καί ἐπιβολή Συντάγματος. Ἔχουμε Συνταγματική Μοναρχία λοιπόν μέχρι τήν ἔξωση τοῦ Ὄθωνος τό 1863. Εἴκοσι χρόνια. Ἀλλάζουν 21 κυβερνήσεις. 
• Οἱ Ἄγγλοι μᾶς φέρνουν τόν Γεώργιο Α΄. Οἱ Ἕλληνες ἀλλάζουν τό πολίτευμα καί γράφουν νέο Σύνταγμα: Εἴμαστε τώρα Βασιλευομένη Δημοκρατία. Ἀπό τό 1864 μέχρι τό 1924, 60 χρόνια, ἀλλάζουμε 82 κυβερνήσεις. Ναί, θά μοῦ πεῖτε, ἀλλά ἔφταιγε ὁ Γεώργιος πού διαρκῶς ἀνέβαζε καί κατέβαζε πρωθυπουργούς. Μάλιστα – γιά νά δοῦμε! 
• Ἀπό τό 1864 πού ὁρκίζεται ὁ Γεώργιος στό νέο Σύνταγμα μέχρι τό 1909 καί τήν θεοσωτήριο Ἐπανάσταση στοῦ Γουδῆ, ἔχουμε 45 χρόνια καί 58 κυβερνήσεις. Ὁ Βενιζέλος ψηφίζει νέο Σύνταγμα καί τώρα νά δεῖς τί καλά πού θά πᾶμε! Μάλιστα. Ἀπό τό 1911 ὡς τό 1924, ὅταν καταλύεται ἡ βασιλεία, ἔχουμε μέσα σέ 13 ἔτη 22 κυβερνήσεις. Ἄρα δέν ἔφταιγε ὁ Γεώργιος γιά τό γαϊτανάκι τῶν κυβερνήσεων. 
• 1924. Τώρα πού διώξαμε τούς βασιλιάδες ὅμως, τά πράγματα θά σιάξουνε. Ἑλληνική Δημοκρατία: 1924 μέ 1935, 11 ἔτη, 14 κυβερνήσεις. Ἀλλά ἔχουμε καί 13 στρατιωτικά κινήματα καθώς καί μία δικτατορία μέσα σ’ αὐτά τά ἕντεκα μόλις χρόνια. 
• Ἀκολουθεῖ ἡ δικτατορία τοῦ Μεταξᾶ τέσσερα χρόνια. Στήν Κατοχή –μέγα κατόρθωμα– ἔχουμε τρεῖς κυβερνήσεις, μία ἡ κατοχική, μία ἡ νόμιμη στό Λονδίνο καί μία στό Βουνό. Ἀλλά ἄς πηδήξουμε αὐτά τά δέκα χρόνια. 
• Πᾶμε στό 1944 – ὅλα καινούργια καί καλά: 1944 μέ 1967 μᾶς κάνει 23 ἔτη καί ἔχουμε 34 κυβερνήσεις. 
• Ἀπό 1967 μέχρι 1974 ἔχουμε δικτατορία καί ἔτσι ἀφήνουμε κατά μέρος αὐτά τά ἑφτά χρόνια. 
• Ἔρχεται ἡ Τρίτη Ἑλληνική Δημοκρατία. Βασιλιάς δέν ὑπάρχει, οἱ πολιτικοί τά κανονίζουν ὅλα ὅπως πρέπει συντάσσοντας νέο Σύνταγμα. Και, ὤ του θαύματος, μέσα σέ 39 χρόνια δέν ἀλλάζουν παρά μόνον 14 κυβερνήσεις (χρεωκοποῦμε βέβαια, ἀλλά δέν πειράζει!). 
Σέ 39 χρόνια 14 μόνο κυβερνήσεις – ἀλλά καί τέσσερεις ἀναθεωρήσεις τοῦ Συντάγματος – καί ἐπίκειται πέμπτη. 
Συνολικά – γιά νά ξεκινήσουμε ἀπό τόν θάνατο τοῦ Κυβερνήτη: 1831-2013 μᾶς κάνει 182 χρόνια ζωῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους. Βγάζουμε τά χρόνια δικτατορίας Μεταξᾶ, τήν Κατοχή καί τήν Ἑπταετία τοῦ Παπαδόπουλου, 17 χρόνια, 
μένουν 165 χρόνια ὅπου συνολικά ἔχουμε 173 ἀλλαγές κυβερνήσεων 
8 ἀλλαγές πολιτεύματος καί 14 (τουλάχιστον!) ἀλλαγές Συντάγματος! 
Λέω λοιπόν πώς οἱ ἀριθμοί δείχνουν ὅτι: 
ὁ μέν ἑλληνικός λαός εἶναι πειθήνιος, ὑπομονετικός, στωικός καί σχετικά φιλόνομος, 
ἐκείνη ὅμως ἡ παροῦσα γενεά στήν ὁποίαν ἀναφέρεται ὁ Καποδίστριας ἀναπαράγεται διαρκῶς κοντά δυό αἰῶνες, καί ἡ κύρια δραστηριότητά της μοιάζει νά εἶναι τό ρίξιμο τῆς κυβερνήσεως –ὁποιασδήποτε κυβερνήσεως, μέ ὁποιουσδήποτε ὅρους, μέ ὁποιαδήποτε μέσα, σέ ὁποιαδήποτε στιγμή, μέ ὁποιοδήποτε κόστος – καί μέ ἀπόλυτη περιφρόνηση γιά τούς Νόμους, τούς ὁποίους, ἐν τούτοις ἔχει ἡ ἴδια θεσπίσει – κυριότατα δέ ἐκεῖνον πού ὁρίζει τή διάρκεια τῆς θητείας κάθε κυβερνήσεως. 
Τό ρίξιμο τῆς κυβερνήσεως, μέ ὁποιοδήποτε μέσον, σέ ὁποιαδήποτε στιγμή, μέ ὁποιοδήποτε τίμημα, φαίνεται νά τό θεωροῦν δικαίωμα δικό τους, καί δέν πάει νά λέει ὁ Νόμος, καί δέν πάει νά καίγεται ὁ κόσμος! Σήκω σύ νά κάτσω γώ! 
Ἑκατόν ὀγδόντα χρόνια μετά τή δολοφονία τοῦ Κυβερνήτη, ἄν διαβάσουμε τά ὅσα ἔγραψε ὁ Παπαδιαμάντης τήν Πρωτοχρονιά τοῦ 1896 ἔχουμε, νομίζω, ἕναν καλό μπούσουλα γιά τίς ἐκλογικές ἐπιλογές μας: 
«… Τό ἐκήρυξεν ὁ θεῖος Ὅμηρος πρό ἐτῶν τρισχιλίων: Εἷς οἰωνός ἄριστος… Ἀλλά τίς ἔβαλεν εἰς πράξιν τήν συμβουλήν τοῦ θειοτάτου ἀρχαίου ποιητοῦ; Ἐκ τῆς παρούσης ἡμῶν γενεᾶς τίς ἠμύνθη περί πάτρης; … Ἄμυνα περί πάτρης θά ἦταν ἡ εὐσυνείδητος λειτουργία τῶν θεσμῶν, ἡ ἐθνική ἀγωγή, ἡ χρηστή διοίκησις, ἡ καταπολέμησις τοῦ ξένου ὑλισμοῦ καί τοῦ πιθηκισμοῦ, τοῦ διαφθείραντος τό φρόνημα καί ἐκφυλίσαντος σήμερον τό ἔθνος, καί ἡ πρόληψις τῆς χρεωκοπίας». 
Ἡ παροῦσα γενεά λοιπόν θεωρεῖ ὅτι –ἀδιάφορο μέ τί μέσα, μέ ποιούς συμμάχους, μέ πόσον κίνδυνο γιά τό σύνολο– ἐκείνη δικαιοῦται νά καταπιάνεται λυσσωδῶς νά ρίχνει τήν κυβέρνηση. 
Κι ἔτσι ἔχουμε σέ 165 χρόνια 173 κυβερνήσεις! 
Νά ποῦ στηρίζομαι ὅταν λέω πώς: Οἱ διῶκτες τοῦ Καποδίστρια, ἔχοντας μείνει ἀλώβητοι, βρῆκαν στό μέλλον ἱκανούς μιμητές πάλι καί πάλι καί πάλι. 
Ἤ μήπως ὄχι;
Related Posts with Thumbnails